Thaksin, die in 2006 door een militaire coup in Thailand de macht kwijtraakte, werd twee jaar later tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld. Reden was belangenverstrengeling in een zaak waarin hij zijn positie als premier had misbruikt om zijn vrouw voor een zacht prijsje een prachtig stuk grond in het centrum van Bangkok te kunnen laten aanschaffen.Thaksin, die op borgtocht vrij was en de bui kennelijk al zag hangen, vluchtte met medeweten van de toenmalige premier vóór het vonnis het land uit en is sindsdien op de vlucht voor de Thaise justitie, die hem probeert uitgeleverd te krijgen om hem zijn straf te laten uitzitten.

Een toenemend aantal landen heeft Thaksin inmiddels de toegang ontzegd, onder andere Engeland, waar hij een luxueus appartement heeft. Vanuit zijn vluchtadressen blijft Thaksin zich intensief met de Thaise politiek bemoeien, waarbij hij zich in de praktijk opgeworpen heeft als leider van de ”rode hemden”, die eerder dit jaar voor geweldige chaos hebben gezorgd in Bangkok en tevens een topconferentie van de Aseanlanden in Pattaya onmogelijk maakten door het conferentieoord massaal te bestormen.

Instabiliteit

Het is dan ook geen wonder dat de kwestie-Thaksin buitengewoon gevoelig ligt bij de huidige Thaise regering, die er terecht van overtuigd is dat de ex-premier in hoge mate verantwoordelijk is voor de politieke instabiliteit in het land. De idee dat deze zijn campagne vanuit een buurland kan voortzetten, is dan ook onverdraaglijk voor de Thaise autoriteiten.

Toen Hun Sen kortgeleden dan ook aankondigde Thaksin als zijn „eeuwige vriend” royaal te onthalen en hem ook nog te benoemen tot economisch adviseur, sloeg dat in Bangkok in als een bom. Tijdens een haastig geregeld treffen tussen Hun Sen en zijn Thaise collega Abhisit Vejjajiva in de marge van een top­ontmoeting van de Aseanlanden in Thailand leek de zaak bijgelegd te zijn.

Totdat vorige week de bom barstte, met als gevolg dat Thailand een diplomatiek zwaar wapen inzette door het terugroepen van zijn ambassadeur, gevolgd door een soortgelijke stap van Cambodja. Hiermee zijn de betrekkingen tussen beide landen in zwaar weer terechtgekomen.

De spanningen liepen verder op, toen Thaksin deze week met zijn privévliegtuig in Phnom-Penh landde en daar meer dan warm werd onthaald. Een onmiddellijk verzoek om uitlevering door Thailand werd binnen enkele uren op nogal ondiplomatieke wijze afgewezen. Zijn veroordeling wordt als „politiek gemotiveerd” bestempeld, waarbij er nog even fijntjes op werd gewezen (in hoofdletters) dat Thaksin altijd met „overweldigende” meerderheid de Thaise verkiezingen had gewonnen.

Hun Sens kwalificatie van Thaksins veroordeling als ”politiek gemotiveerd” wordt in Bangkok als een grof schandaal en een belediging voor de Thaise justitie beschouwd. Behalve de terugroeping van de ambassadeur voor consultaties, zoals dat diplomatiek heet, heeft de Thaise regering inmiddels ook een uit Thaksins tijd daterende overeenkomst met Cambodja over onderhandelingen over overlappende grenzen in de oceaan opgezegd. Ook alle andere deals met Cambodja worden nu tegen het licht gehouden, zoals een forse lening voor de aanleg van een verkeersweg door Cambodja.

De kans is groot dat er nog meer strafmaatregelen tegen het recalcitrante Cambodja zullen worden genomen, al wordt sluiting van de grens tussen beide landen van beide kanten officieel nog uitgesloten.

Onduidelijk blijft ondertussen wat Hun Sen met zijn provocatie precies denkt te bereiken. De relaties tussen de twee landen zijn toch al gespannen wegens een grensconflict over een stuk grondgebied rond een zeer oude hindoetempel, waar zich eerder dit jaar al enkele keren schermutselingen hebben voorgedaan waarbij aan beide kanten militairen het leven hebben verloren.

Het lijkt erop dat Hun Sen erop gokt dat Thaksin binnen niet al te lange tijd wel weer aan de macht zal komen in Thailand en via deze provocaties probeert de val van de huidige regering van Thailand te bevorderen. Hun Sen heeft immers niet onder stoelen of banken gestoken dat hij de huidige Thaise premier verafschuwt, hoogstwaarschijnlijk om zijn nogal ferme stelling­name inzake het grensconflict.

Of Thaksin ooit nog weer in Thailand aan de macht zal komen wordt overigens steeds meer betwijfeld, waarbij zijn laatste stap om Hun Sens aanbod „buitengewoon dankbaar” te aanvaarden zelfs velen van zijn aanhangers in Thailand tot nadenken stemt.

Wankele basis

Cambodja is immers niet erg populair in Thailand en diens premier al helemaal niet. Hun Sens besluit kan ook ingegeven zijn door economische overwegingen, omdat de schatrijke Thaksin nogal wat zaken heeft gedaan met zijn Cambodjaanse vriend en van plan is hier verder te investeren.

Hoewel de Cambodjaanse premier er zonder enige twijfel opuit was om de regering in het buurland grof te provoceren en tevens een reputatie heeft van grillig gedrag, hopen velen dat de Thaise autoriteiten terughoudendheid zullen betrachten. Gezien de gevoeligheid van deze zaak en mede gezien de redelijk wankele basis van de huidige regering is het maar de vraag of deze daarvoor wel voldoende politiek draagvlak heeft.

De afgelopen dagen is immers gebleken dat de Thaise bevolking volledig achter de maatregelen tegen Cambodja staat, wat tot uiting kwam in een verdrievoudiging van de populariteit van premier Abhisit onder de bevolking.

Daarnaast is het ook niet geheel uit te sluiten dat de gemoederen in Cambodja worden opgestookt tegen Thailand. Nog slechts enkele jaren geleden hebben woedende Cambodjanen, opgeruid door de doelbewuste verspreiding van een achteraf onjuist gebleken bericht, de Thaise ambassade in Phnom-Penh en tal van Thaise bedrijven in de as gelegd. Er is dan ook alle reden voor zorg.