Miljoenen stierven in oorlog zonder doel
LONDEN (ANP) – Om 11 uur ’s ochtends op 11 november 1918 – het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand – kwam een einde aan een van de dodelijkste oorlogen ooit. Bijna tien miljoen mensen waren omgekomen in de Eerste Wereldoorlog, waarvan niemand eigenlijk wist waar die om ging. Nog eens ruim zeven miljoen militairen worden tot op de dag van vandaag vermist.
Toen miljoenen militairen in de zomer van 1914 enthousiast ten strijde trokken, waren ze er nog van overtuigd dat ze voor de kerst weer thuis zouden zijn. Kort ervoor had een Servische nationalist de kroonprins van het koninkrijk Oostenrijk–Hongarije, aartshertog Franz Ferdinand, doodgeschoten. De regering van Oostenrijk–Hongarije eiste, met hulp van bondgenoot Duitsland, dat Servië haar grondgebied zou openstellen voor een onderzoek naar de daders. Servië weigerde, gesteund door Rusland.Het conflict verspreidde zich als een olievlek. Op 28 juli 1914 verklaarde Oostenrijk–Hongarije Servië formeel de oorlog. Servië’s beschermheer Rusland had een bondgenootschap gesloten met Frankrijk, dat sinds de verloren oorlog van 1871 nog een appeltje te schillen had met Duitsland. Groot–Brittannië zag in het opkomende Duitsland een bedreiging voor haar wereldmacht en sloot zich aan bij de alliantie. Binnen enkele weken was heel Europa betrokken bij het slagveld.
De strijd was het hevigst in België en in het noorden van Frankrijk, waar de strijdende partijen zich in loopgraven ingroeven. Ingegeven door droombeelden van heroïsche veldslagen en man–tegen–mangevechten gaven de bevelhebbers geregeld de opdracht de vijand massaal te bestormen. Door nieuwe uitvindingen als het machinegeweer en gifgas waren de militairen echter wandelende schietschijven.
De oorlog draaide uit op een impasse. Geen leger bleek in staat de patstelling te doorbreken, maar de legerleidingen waren niet bereid om dat als eerste toe te geven. Pas in 1918, onder dreiging van een revolutie, toonde de Duitse keizer Wilhelm II zich bereid tot onderhandelingen. De val van het Duitse keizerrijk op 9 november 1918 bracht het einde van de oorlog in een stroomversnelling. Twee dagen later, in de vroege ochtend van 11 november, kwamen de strijdende partijen in een treinstel bij de Franse stad Versailles een wapenstilstand overeen.
Het staakt–het–vuren zou om 11 uur ingaan. Voor de Amerikaanse soldaat Henry Gunther kwam het einde van de oorlog een minuut te laat. Om 10.59 uur op 11 november werd hij doodgeschoten door Duitse militairen. Hij was het laatste slachtoffer van de Grote Oorlog.
