„Onze ambitie moet erin bestaan een defensie te organiseren die de economische grootmacht Europa waardig is, zonder daarom meteen die van een supermacht te zijn.” Verhofstadt zei dat woensdagavond in Den Haag tijdens de jaarlijkse Hofstad-lezing.

Hij noemde de vorming van een Europese legermacht de grootste EU-prioriteit na de invoering van de euro. Anders dreigt volgens hem de recent geopenbaarde „transatlantische spagaat” alleen maar toe te nemen.

„Een Europese defensiemacht is niet de doodgraver, maar de basis voor een nieuw atlantisme, dat wortelt in de gewijzigde omstandigheden van na de Koude Oorlog”, aldus de Belgische premier. „Het uiteindelijke doel moet zijn dat de NAVO geen organisatie blijft van één supermacht en een stel versnipperde staten en staatjes.”

Verhofstadt denkt dat de recente crisis in de NAVO, ingegeven door de weigering van zijn land, Frankrijk en Duitsland om onmiddellijk akkoord te gaan met militaire steun aan Turkije, is ingegeven door een verschillende visie op de aanslagen van 11 september 2001. „De vernieling van de Twin Towers heeft de Amerikanen intens geraakt en zal hen tot dadendrang blijven aanzetten totdat de schuldigen zijn gevonden. Wij hebben geen klap als 11 september geïncasseerd, ook al beseffen we dat we er niet immuun voor zijn.”

De Belgische premier denkt dat de VS de kwestie Irak vooral gebruiken om de Arabische wereld meer onder controle te krijgen. „Het gaat waarschijnlijk minder om de voorlopig onvindbare massavernietigingswapens van het versleten regime in Bagdad, dan om een nieuwe ordening van de Arabische wereld zelf. Op termijn zou dit een fenomeen als al-Qaida onmogelijk moeten maken en misschien ook een oplossing moeten vergemakkelijken voor het voortdurend conflict tussen Israël en de Palestijnen.”

Verhofstadt meent overigens dat zijn land binnen de NAVO geen dwarsligger is geweest. België heeft als laatste binnen het militaire bondgenootschap aangedrongen op een verwijzing naar de Verenigde Naties. Dat is volgens de premier volledig in overeenstemming met het Atlantisch Handvest. NAVO-lidstaten moeten volgens dat handvest afzien van een dreiging met geweld die in strijd is met de doelstellingen van de Verenigde Naties. „De vraag stellen of België de voorbije weken dissident is geweest binnen de NAVO, is meteen beantwoord.”