„De weg is een marathon vol hordes geweest, maar de laatste horde is weggenomen", aldus een verheugde Barroso. Enkele uren voor de euroscepticus Klaus zijn handtekening plaatste, had het Constitutionele Hof van Tsjechië een klacht van senatoren ongegrond verklaard dat het EU–verdrag in strijd zou zijn met de Tsjechische grondwet.Waarschijnlijk zal de EU nu op korte termijn (naar verluidt op 12 november) een top van regeringsleiders houden om een aantal benoemingen te regelen. Het gaat om een EU–president, een functie die in het verdrag wordt gecreëerd, en een Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlandbeleid. Daarna moeten de leden van de nieuwe Europese Commissie nog worden aangewezen.

Voor de baan van EU–president wordt premier Balkenende vaak genoemd, al zou zijn Belgische collega Herman Van Rompuy volgens de jongste berichten betere papieren te hebben. Beiden zijn overigens „geen kandidaat". Voor de post van Hoge Vertegenwoordiger gooit de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Miliband hoge ogen.

Van de Europese Commissie staat alleen vast dat Barroso opnieuw voorzitter wordt. Voor de opvolging van de Nederlandse eurocommissaris Kroes (Concurrentie) doen verschillende namen de ronde, zoals de CDA–ministers Hirsch Ballin (Justitie) en Donner (Sociale Zaken) en PvdA–staatssecretaris Albayrak (Justitie).

Het EU–verdrag, bedoeld om de EU beter en democratischer te laten functioneren, heeft een lang traject afgelegd. Aanvankelijk werd het ontworpen als ’EU–grondwet’, maar de Nederlandse en Franse bevolking wezen de tekst in 2005 in een referendum af. Na enige aanpassingen kwam twee jaar terug in Lissabon een nieuw verdrag tot stand, maar daar zei de Ierse bevolking vorig jaar nee tegen.

Begin vorige maand stemden de Ieren in een nieuw referendum alsnog in, maar daarna stribbelde de Tsjechische president Klaus weer tegen. Door Tsjechië een voorbehoud te gunnen, bedoeld om schadeclaims van na de Tweede Wereldoorlog uit dat land verdreven Duitsers onmogelijk te maken, wisten de EU–leiders Klaus over de streep te trekken. Niettemin is in veel Europese hoofdsteden waarschijnlijk een zucht van verlichting geslaakt toen de onberekenbare Tsjechische president dinsdagmiddag daadwerkelijk zijn handtekening plaatste.

Staatssecretaris Timmermans van Europese Zaken noemde het „tijd dat we in Europa de hand weer snel aan de ploeg slaan", zonder voortdurende discussie over de spelregels. Het nieuwe EU–verdrag legt onder meer het stemmen bij unanimiteit aan banden, zodat besluiten sneller kunnen plaatsvinden. Ook krijgen het Europees Parlement en de nationale parlementen meer invloed op de besluitvorming.