Volgens Washington en Londen is het duidelijk dat Bagdad onvoldoende meewerkt met de VN-wapeninspecteurs. Amerika’s VN-ambassadeur John Negroponte zei dinsdag dat het nog niet vaststaat dat er een nieuwe resolutie komt.

Gisteren begon een algemeen debat over Irak in de VN-Veiligheidsraad op verzoek van Zuid-Afrika namens de organisatie van niet-gebonden landen. Tal van landen uitten zich kritisch over de Amerikaans-Britse plannen voor een militair offensief tegen Irak. „De chef-wapeninspecteurs Hans Blix en Mohamed al-Baradei hebben vorige week vrijdag gemeld dat het inspectieproces werkt; dat is beslist geen rechtvaardiging voor een oorlog”, aldus de Zuid-Afrikaanse ambassadeur Dumisani Kumalo, die het debat opende.

De Iraanse ambassadeur Javad Zarif waarschuwde voor een scenario van ”dood en verderf” als Washington en Londen besluiten tot een oorlog. Hij kritiseerde onder meer het plan van Washington om na een nederlaag van Saddam Hussein Irak te laten besturen door een Amerikaanse militaire commandant. „Dat kan alleen maar leiden tot destabilisatie en wijst op ernstige waanvoorstellingen in Washington over het Midden-Oosten, waarvan alleen extremisten zullen profiteren”, aldus Zarif. De Australische ambassadeur was dinsdag de enige die militair optreden tegen Irak verdedigde. Het tweedaags debat is bedoeld om tientallen landen die niet vertegenwoordigd zijn in de Veiligheidsraad de mogelijkheid te geven zich uit te spreken over de kwestie Irak.

Intussen bezinnen de Amerikanen en Britten zich op de formulering van een nieuwe resolutie. Vooral de Britse premier Tony Blair heeft die nodig, om op het thuisfront een militair offensief tegen Irak te kunnen rechtvaardigen. Komen Washington en Londen echter met een duidelijke resolutie waarin sprake is van militair geweld tegen Irak, dan loopt men kans dat zo’n resolutie wordt getorpedeerd door Frankrijk, Rusland of China, die alledrie een vetorecht hebben in de Veiligheidsraad. Komt men echter met een vrijblijvende resolutie, dan zullen Blairs critici daarin geen rechtvaardiging voor een oorlog zien.

De Amerikaanse president Bush blijft intussen vastbesloten om tegen Irak op te treden. Hij is niet onder de indruk van de massale protestdemonstraties tegen een oorlog die het afgelopen weekeinde plaatsvonden op tal van plaatsen in de VS en elders ter wereld. „Het is duidelijk dat sommigen Saddam Hussein niet als een gevaar voor de vrede beschouwen. Ik respecteer die mening, maar ben het daar beslist niet mee eens”, aldus Bush dinsdag. Hij maakte duidelijk in beginsel voor een nieuwe VN-resolutie te zijn, maar zei bereid te zijn alleen te handelen „met een coalitie van bondgenoten” als een resolutie niet haalbaar is.

Bush heeft nog een klein geldprobleem wat de oorlog betreft. Turkije wil namelijk meer dan de beloofde 26 miljard dollar steun in verband met de economische schade die het land denkt te lijden door een oorlog tegen buurland Irak. Zolang die kwestie niet is geregeld, wil Ankara de VS geen formele toestemming geven om Turkse bases te gebruiken voor een offensief tegen Irak. De Amerikanen bekijken nu of zij hun oorspronkelijke aanbod kunnen uitbreiden of dat zij Ankara tevreden kunnen stellen met de belofte van extra leningen ter waarde van 20 tot 30 miljard dollar.