„Wij gaan niet naar het parlement dinsdag”, zei Gul maandag tegen verslaggevers in Brussel. Gul zei niet wanneer het parlement zich wel zal buigen over de kwestie. In enkele berichten is gesproken van donderdag. Een hoge functionaris van Guls partij, Dengir Mir Mehmet Firat, noemde het echter „moeilijk” het voorstel nog deze week in stemming te brengen, meldde het persbureau Anatolia.

„Als zij het eind deze week niet doen, is er sprake van een grote crisis met Washington, grote schade aan de betrekkingen”, zei Bulent Aliriza, directeur van de afdeling Turkije van het Centrum voor Strategisch en Internationaal Onderzoek in Washington.

Er zouden nog meningsverschillen zijn over de hulp die Turkije krijgt ter compensatie van economische schade door de oorlog. Ook zouden Turkije en de VS het nog niet eens over de bevelsstructuur bij eventuele gezamenlijke operaties in Noord-Irak.

Gul wordt niet voor vanavond in Turkije terug verwacht. Hij vroeg in Brussel om hulp bij de opvang van de tienduizenden Iraakse vluchtelingen die Turkije verwacht zodra de VS Irak aanvallen. Gul noemde geen bedrag. De Unie liet weten dat er al plannen zijn voor hulp aan vluchtelingen. Zodra er in Irak oorlog uitbreekt, kan de EU snel maatregelen nemen.

De VS willen Turkije als basis gebruiken voor een aanval op Irak vanuit het noorden, maar Turkije weifelt en stelt een beslissing al weken uit. De Turkse regering heeft te maken met een bevolking die fel tegen een oorlog in Irak is, houdt rekening met grote economische schade door een oorlog en vreest dat de Koerden in Noord-Irak een eigen staat uitroepen zodra het regime in Bagdad valt. Tegelijkertijd heeft Turkije Amerikaanse steun nodig om leningen te krijgen van het Internationaal Monetair Fonds, waar de VS een grote vinger in de pap hebben.

Ondertussen zijn Amerikaanse schepen met tanks en pantservoertuigen al op weg naar Turkije. Amerikaanse functionarissen hebben gewaarschuwd dat de Turkse houding de oorlogsvoorbereidingen in gevaar brengt. De Turkse krant Milliyet citeerde maandag de Amerikaanse onderminister van Defensie Paul Wolfowitz, die zou hebben gezegd dat Amerikaanse schepen op weg naar Turkije hun koers mogelijk naar de Golf verleggen. „De Amerikanen zijn meer dan teleurgesteld en woedend”, zei Milliyet-columnist Sami Kohen. „Als het deze week niet wordt opgelost, zullen de Verenigde Staten plan ”B” doorzetten (…) en doorgaan zonder Turkije.”

De Saudische minister van Buitenlandse Zaken, prins Saud al-Faisal, zei maandag in een BBC-interview in Londen dat als Amerikaanse troepen Irak zonder mandaat van de Verenigde Naties aanvallen, dit in brede kring zal worden opgevat als een daad van agressie.

Als Irak geen gehoor geeft aan de VN-eisen voor ontwapening moet Washington de toestemming van de VN vragen voor een door de VS geleide aanval op Bagdad, zei al-Faisal. „Als de aanval plaatsvindt met instemming van de VN-Veiligheidsraad is het duidelijk geen agressie”, aldus de minister van Buitenlandse Zaken. „Maar als de VS op eigen houtje handelen, zou het een daad van agressie lijken.”

Al-Faisal zei verder dat een oorlog zonder VN-mandaat het gehele Midden-Oosten in chaos kan storten. Ook waarschuwde hij voor de gevolgen van het gebruik van geweld. „Als er een regeringswisseling komt door de vernietiging van Irak, ben je bezig het ene probleem op te lossen en vijf andere problemen te scheppen”, zei al-Faisal. „Dat is de overweging waar wij mee zitten, omdat wij in de regio leven; wij zullen met de gevolgen van ieder militair optreden worden opgescheept.”