Frans/Belgisch veto over voorbereiding NAVO-hulp Turkije
Frankrijk en België hebben maandag schriftelijk verzet aangetekend tegen de voorbereiding van NAVO-hulp aan Turkije in verband met een mogelijke oorlog tegen Irak. Dat heeft een functionaris van de NAVO bevestigd.
Na overleg van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Michel met zijn Franse collega De Villepin hebben Parijs en Brussel besloten hun veto uit te spreken. Het is nog onduidelijk wat de opstelling van Duitsland is. De drie landen zeiden afgelopen donderdag niet te kunnen instemmen met het plannen van NAVO-hulp aan Turkije, vooruitlopend op een mogelijke oorlog tegen Irak. Zij willen eerst het verdere verloop van VN-wapeninspecties in Irak afwachten.
Na die weigering stelde NAVO-secretaris-generaal Robertson een zogeheten stilteprocedure in. Dat hield in dat hij met planning van militaire hulp aan Turkije zou beginnen, tenzij NAVO-lidstaten voor maandagochtend 10.00 uur schriftelijk verzet zouden aantekenen. Door het veto van Frankrijk en België lijkt de NAVO in een ongekende crisis te komen. Diplomaten zeiden zondag al dat de „NAVO hierdoor voorlopig lam komt te liggen”.
Robertson zal nu zo goed als zeker een extra vergadering van de NAVO-ambassadeurs van de lidstaten uitschrijven. Die vergadering is dan maandag of dinsdag. In de Britse krant The Times haalde de Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld maandag uit naar lidstaten die een weigerachtige houding vertonen. Het bondgenootschap zal deze crisis echter wel te boven komen, stelt hij.
Nederland heeft besloten wel in te gaan op het Turkse verzoek om hulp en zal Patriot-verdedigingsraketten sturen. Duitsland stuurt in elk geval wel Patriots, die door Nederlandse militairen zullen worden bediend.
Zondag stelde de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Michel op de publieke omroep VRT al samen met de Fransen verzet te zullen aantekenen. Zijn Amerikaanse collega Powell sprak van een „onvergeeflijke” daad als andere NAVO-landen het plannen van een hulpoperatie aan Turkije zouden blokkeren.
De christen-democratische oppositie en de Belgische werkgeversorganisaties uitten zondag direct kritiek op Michel. De werkgevers vrezen dat de Belgische reputatie bij Amerikaanse investeerders onder druk komt te staan en waarschuwen voor een internationaal isolement. De Belgische premier Verhofstadt bestreed dat in alle toonaarden voor de publieke omroep VRT. Het toeval wil dat Verhofstadt juist deze week - hij vertrekt woensdag - een bezoek brengt aan New York om Amerikaanse investeerders te interesseren voor België. Om die lekker te maken is immers de vennootschapsbelasting verlaagd, in de woorden van de liberale premier „de belangrijkste reden voor investeerders om te investeren”.