Obama roept op tot samenwerking
In New York is woensdag de 64e jaarlijkse sessie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties geopend. De Amerikaanse president Barack Obama hield in zijn eerste toespraak voor de volkerenorganisatie een pleidooi voor meer samenwerking tussen de landen in de wereld.
De Libische leider Muammar Kaddafi, die eveneens zijn eerste toespraak voor de Algemene Vergadering hield, zorgde met omstreden uitlatingen voor ophef.De delegaties van de 192 lidstaten wachtten met spanning op het optreden van Obama, het staatshoofd van het machtigste land. Onder zijn voorganger George Bush probeerden de VS geregeld de wereld eenzijdig hun wil op te leggen. Obama en zijn minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, gaven eerder al te kennen meer belang te hechten aan overleg tussen staten.
Obama kreeg een lang applaus toen hij het podium betrad. Hij verklaarde dat de noodzaak om samen te werken meer dan duidelijk is. „Het is mijn diepste geloof dat in het jaar 2009, meer dan op welk tijdstip in de geschiedenis van de mensheid ooit, de belangen van de landen en mensen hetzelfde zijn”, zei Obama. „De tijd is gekomen dat de wereld een nieuwe richting inslaat. We moeten dit nieuwe tijdperk van samenwerking omarmen, op basis van gezamenlijke belangen en wederzijds respect”.
Hij riep wereldleiders op de nucleaire wapenwedloop tegen te gaan door Iran en Noord–Korea verantwoordelijk te maken voor hun keuzes. „Met hun acties tot nu toe dwingen de overheden van Iran en Noord–Korea ons een gevaarlijke helling op”, zei de Amerikaanse president. „De wereld moet gezamenlijk laten zien dat het internationaal recht geen loze belofte is en dat verdragen zullen worden nageleefd”.
Kaddafi stelde in zijn toespraak dat het Handvest van de VN in strijd is met zijn eigen preambule. Volgens die preambule, waarin de intenties van de VN bij de oprichting werden vastgelegd, zijn alle naties, groot of klein, gelijk, aldus Kaddafi. Maar in de uitgewerkte tekst krijgen vijf landen toch een recht dat andere landen niet hebben: zij hebben een permanente zetel in de Veiligheidsraad.
Kaddafi noemde de Veiligheidsraad in zijn huidige vorm een ’Raad van Terreur’ en pleitte voor de afschaffing van het vetorecht van de permanente leden.
Kaddafi herinnerde eraan dat het Handvest van de VN is geschreven door de landen die tijdens de Tweede Wereldoorlog Duitsland hebben verslagen en dat de meeste huidige VN-leden niet aan de totstandkoming van het Handvest hebben meegewerkt. Kaddafi verscheurde enkele pagina’s van het Handvest. Veel gedelegeerden verlieten tijdens zijn toespraak de zaal.
De vijf permanente leden van de Veiligheidsraad liggen allemaal in Europa, Noord-Amerika en Azië: De VS, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en China. Libië hekelde eerder dat Afrika geen permanente zetel heeft in de Veiligheidsraad. In de VN wordt al jaren gedebatteerd over een hervorming van de Veiligheidsraad zonder dat overeenstemming werd bereikt over een hervorming.
