Volgens politieke bronnen in Ankara willen de Turken een herhaling van de situatie in 1991 voorkomen. Tijdens de Golfoorlog vluchtten toen duizenden Koerden vanuit Noord-Irak naar het aangrenzende Turkije. Onder de vluchtelingen bevonden zich echter ook Koerdische militanten die in Turkije de daar aanwezige Koerden aanspoorden tot een gewapende opstand tegen het gezag van Ankara. Sinds die tijd is het in en rond de Koerdische gebieden in Oost-Turkije onrustig gebleven.

De Amerikanen willen Ankara graag ter wille zijn, omdat zij Turkse militaire bases willen gebruiken voor hun offensief tegen Irak. Het Turkse parlement ging donderdag akkoord met technische aanpassingen van de bases voor Amerikaans gebruik. Over tien dagen volgt een formele stemming over het gebruik van die bases voor een offensief tegen Irak. De Amerikanen proberen de kwestie te relativeren. Zij benadrukken dat Turkije slechts een „kleine strook” van Turkije zou bezetten en dat de Turkse troepen daar onder Amerikaanse commando komen te staan.

De Amerikaanse president Bush zei donderdag dat hij geen bezwaar heeft tegen een nieuwe resolutie van de VN-Veiligheidsraad die het groene licht zou geven voor actie tegen Irak. Tot nu toe hield Washington vol dat VN-resolutie 1441 daartoe al de mogelijkheid biedt. Maar in verschillende landen waar de regering het agressieve VS-beleid tegenover Irak steunt, is de houding van de bevolking veel kritischer. Uit veel opiniepeilingen blijkt -en dat geldt trouwens ook voor de VS zelf- dat men militaire actie tegen Irak aanvaardbaarder vindt als de VN daarmee akkoord zouden gaan.

Dit is ook het geval in Groot-Brittannië, waar premier Tony Blair zich vierkant achter Washington opstelt. Maar veel Britten denken er anders over. Daarom pleitte Blair vorige week tijdens overleg met Bush in Washington voor een nieuwe VN-resolutie om militair geweld tegen Irak te rechtvaardigen. Bush zei donderdag daartegen geen bezwaar te hebben. „De VS steunen een nieuwe resolutie als die duidelijk maakt dat de Veiligheidsraad achter z’n vroegere eisen (tegenover Irak) staat; resoluties hebben weinig betekenis zonder standvastigheid”, aldus Bush.

Donderdag kreeg de roemruchte 101e Amerikaanse luchtlandingsdivisie opdracht om zich in te schepen richting Midden-Oosten. Het is niet bekend waar dat precies zal zijn. De gevechtsuitrusting van de divisie wordt per schip vervoerd. Transporttijd hiervoor bedraagt ongeveer drie weken. Dat is precies de tijd die Washington nog inruimt voor diplomatieke initiatieven, inclusief overleg over een nieuwe VN-resolutie die waarschijnlijk door de Britten wordt ingediend. Daarna is het volgens Washington tijd voor actie. „Voor Saddam Hussein is het spel voorbij”, aldus Bush.

De Amerikaanse autoriteiten waarschuwen intussen voor een verhoogd risico voor terroristische aanslagen, zowel binnen de VS als daarbuiten. Hierbij moet men rekening houden met conventionele aanslagen, maar men kan het gebruik van chemische of biologische wapens niet uitsluiten volgens een verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington. Amerikanen in het buitenland wordt aangeraden vooral voorzichtig te zijn op plaatsen waar meer landgenoten bijeenkomen, zoals scholen, kerken en recreatiegelegenheden. Verder krijgt men het advies papieren zoals paspoorten in orde te hebben en te zorgen voor voldoende noodrantsoenen als men in „potentiële spanningsgebieden” leeft.