Oorlog met Irak slaat bres in economische groei
Een militaire operatie tegen Irak kan Nederland verder in de richting van een recessie duwen. Zelfs als de Verenigde Staten erin slagen het bewind van Saddam Hussein snel te breken, zal de Nederlandse economie hinder ondervinden, aldus demissionair staatssecretaris Van Eijck (Financiën).
Hij voorziet dat de economische groei door het uitbreken van de oorlog kan krimpen tot 0,3 procent. Het Centraal Planbureau (CPB), een belangrijk adviesorgaan van de regering, ging tot nu toe uit van een economische groei over 2003 met circa 1 procent. Volgens Van Eijck zullen stijgende olieprijzen, een lagere dollarkoers en een terugval van de wereldhandel die prognoses achterhalen.
Over de te verwachten daling van aandelenkoersen maakt de staatssecretaris zich minder zorgen. De aandelen staan zo laag genoteerd dat het de vraag is of ze veel verder zullen zakken, denkt Van Eijck. Hij verwijst ook naar het snelle herstel op de koersenborden na het eerste militaire optreden tegen Irak, in 1991.
Met zijn uitspraken vormt de LPF-staatssecretaris een uitzondering. Behalve Van Eijck waagt niemand in de financiële sector zich aan een uitspraak over de mogelijke economische consequenties van een oorlog in Irak. Het CPB zegt nog geen zicht te hebben op de invloed van de militaire operatie. De Nederlandsche Bank heeft de gevolgen doorgerekend, maar een woordvoerder wil niet reageren, pas „zodra de eerste bom valt.”
In de Verenigde Staten liggen verschillende scenario’s op tafel. Volgens het National Bureau of Economic Research (NBER), een toonaangevend conjunctuurinstituut, zal een succesvolle operatie van hooguit enkele dagen Washington circa 100 miljard dollar kosten. Mocht de oorlog uitmonden in een maanden durend conflict, dan zijn de VS maximaal 1,9 biljoen dollar kwijt. De economie zal in dat scenario 391 miljard dollar minder omzetten in de komende twee jaar, becijferde het NBER. Die tegenvaller zal ook in Nederland, dat traditioneel veel exporteert, voelbaar zijn.
Het conjunctuurinstituut verwacht dat het militaire optreden in Irak de Amerikaanse economie hoe dan ook in een recessie zal helpen. De zwakke economie zal hard getroffen worden door slechte berichten van het front en een vrijwel zeker hogere olieprijs. Volgens schattingen van het NBER kan de prijs van een vat olie oplopen tot 161 dollar. In januari van dit jaar schommelde de olieprijs rond de 30 euro.
Evenals het NBER waarschuwt ook het vooraanstaande Center for Strategic and International Studies (CSIS) voor dalende beurskoersen. Het CSIS voorspelt dat de Amerikaanse effectenbeurzen in de eerste dagen na het begin van de aanval met 25 procent zullen kelderen. Herstel hangt af van de duur van de oorlog. Maar analisten verwachten dat de beurzen snel zullen opkrabbelen. Naar hun mening prefereren institutionele beleggers de zekerheid van een militaire confrontatie boven het diplomatieke schimmenspel van de afgelopen weken.