Israëlische ministers, onder wie niemand minder dan premier Benyamin Netanyahu, nemen geen genoegen met de weigering van de Zweedse regeringsleider Frederik Reinfeldt om het artikel in duidelijke bewoordingen te veroordelen. Reinfeldt volstaat met het tonen van begrip voor de verbolgenheid in Israël. Een veroordeling gaat echter net even te ver in verband met de grondwettelijk vastgelegde persvrijheid. „Niemand kan van de Zweedse regering verlangen dat zij de eigen grondwet terzijde stelt”, aldus Reinfeldt.Volgens de critici in eigen land en daarbuiten heeft hij daarmee op zich wel gelijk, maar plaatst hij zich tevens in een wat lastig parket. De vorige Zweedse regering achtte zich namelijk bij monde van de toenmalige premier Göran Persson enkele jaren geleden wel bevoegd tot veroordeling van de Mohammedcartoons in een Deense krant, toen dit tot een reusachtig volksprotest leidde in het Midden-Oosten en andere islamitische landen, zoals Pakistan en Indonesië.

Ondertussen breiden ook de protesten tegen de hantering van het huidige conflict over het krantenartikel onder de Israëlische bevolking zich uit met demonstraties bij de Zweedse ambassade, boycot van de buitengewoon Zweedse meubelwarenhuisketen IKEA en aanhoudende aandacht in de media. Journalisten van Aftonbladet is bovendien door Israël de accreditatie geweigerd.

Dat het bedoelde artikel in Aftonbladet een onmiskenbaar anti-Joodse ondertoon had, wil niemand zo langzamerhand meer ontkennen. In het krantenverhaal werd een oude en eigenlijk allang naar het rijk der fabelen verwezen beschuldiging tegen het Israëlische leger opgediept, namelijk dat dit bij gedode Palestijnen organen had verwijderd om ze vervolgens aan te bieden voor transplantatiedoeleinden. Het artikel maakte daarbij gebruik van het aloude antisemitische vooroordeel dat Joden bijvoorbeeld alleen maar uit zijn op winstbejag en geen middel schuwen om alles om te zetten in klinkende munt.

De Israëlische staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, Danny Ayalon, reageerde bijkans onmiddellijk en stelde vast dat het artikel „naar racisme stinkt.” Tevens was hij de eerste onder de bewindslieden die een veroordeling eiste uit Stockholm.

Daar zou het mogelijk bij gebleven zijn, als de Zweedse ambassadrice in Tel Aviv, Elisbet Borssin-Bonnier, de draad niet had opgepakt met een reactie op de website van de ambassade, waarin zij zonder omhaal van woorden instemde met de kritiek van de staatssecretaris. „De Zweedse ambassade kan niets anders doen dan zich van dit artikel duidelijk distantiëren”, schreef Borssin-Bonnier. Zij handelde daarbij op eigen initiatief.

Toen dat door Stockholm naar buiten werd gebracht met de opmerking erbij dat het ministerie van Buitenlandse Zaken de uitspraken van de ambassadrice niet ondersteunde, begon ook Ayalons baas, minister Avigdor Lieberman, zich erin te mengen. Lieberman vond het niet alleen jammer dat Stockholm een openlijke veroordeling afwees, maar haalde ook fel uit met een verwijzing naar het passieve oorlogsverleden van Zweden. „Dit doet ons denken aan de rol van Zweden tijdens de Tweede Wereldoorlog”, ventileerde de bewindsman zijn ongenoegen, terwijl hij protest tegen de Zweedse regering aankondigde. De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken, Carl Bildt, kon niet meer zwijgen en gebruikte zijn persoonlijke blog op internet om aan te geven dat de door Israël gewenste veroordeling een grondwettelijk onmogelijke zaak is.

De afgelopen dagen belandde de affaire uiteindelijk ook op het niveau van de regeringsleiders, in casu Netanyahu en Reinfeldt. Omdat er in de standpunten ook op dat niveau geen beweging lijkt te zitten, doemt de vraag op waarop het verder zal uitdraaien. De formele protestnota waarmee Lieberman heeft gedreigd, is tot dusver uitgebleven en dat zien nauw bij de zaak betrokken waarnemers als een goed teken. „Dat ontdoet de kwestie een beetje van de scherpste kanten”, gelooft diplomaat Sven Hirdman, die in de jaren 80 ambassadeur was in Tel Aviv.