Het is nu nog stil in Brussel. Augustus betekent daar vakantiemaand. Maar binnenkort draait het politieke bedrijf er weer op volle toeren. Sinds 1 juli zwaait Zweden als roulerend voorzitter de scepter over de werkzaamheden binnen de Unie. Premier Fredrik Reinfeldt (44), leider van de liberaalconservatieve Gematigde Partij in zijn land en aanvoerder van een centrumrechtse regeringscoalitie, zal er zijn handen vol aan hebben.De recessie belooft in het najaar vooral haar sporen te trekken in de vorm van een snel stijgende werkloosheid. De vanuit Stockholm geopperde antwoorden op die sociale crisis klinken niet bijster origineel. Een actief arbeidsmarktbeleid voeren om de kennis en vaardigheden alsmede de mobiliteit van werknemers te vergroten en gunstige omstandigheden creëren voor kleine ondernemingen, vermeldt het programma onder andere.

Ondertussen dreigen de nationale begrotingen te ontsporen. Afspraken zijn nodig om de tekorten terug te dringen. Van Duitsland en Nederland, lidstaten die streng zijn in de leer als het gaat om het bewaren van stabiliteit op dit punt, valt ongetwijfeld steun te verwachten, maar een land als Frankrijk voelt voorlopig weinig voor bezuinigingen.

Wat betreft de financiële sector zijn verdere stappen aan de orde om een Europese supervisie op banken en overige instellingen op te tuigen. Groot-Brittannië stelt zich afwerend op, uit vrees dat het de zeggenschap op dit terrein kwijtraakt. Het zal een hele toer worden om het VK binnenboord te houden en toch een stevige regeling voor het toezicht tot stand te brengen. Op een EU-beraad in juni toonde premier Brown weliswaar souplesse, maar de strijd is nog lang niet gestreden.

Dit laatste geldt zeker ook ten aanzien van de klimaatplannen. Vanaf 7 december vindt er in Kopenhagen onder auspiciën van de Verenigde Naties een cruciale conferentie plaats, met de bedoeling een internationaal akkoord te bereiken over vermindering van de CO2-uitstoot. De Unie heeft het voortouw genomen. Zij is bereid tot een reductie in 2020 van 20 procent of, als de rest van de wereld meedoet, van zelfs 30 procent.

Zo’n mondiale benadering kost veel geld. De ontwikkelingslanden kunnen dat onmogelijk opbrengen. Zij zijn aangewezen op miljardensteun van elders. De EU kibbelt al maanden over de bijdragen van de lidstaten in dat verband. Inzet is nu op een top eind oktober knopen door te hakken. Blijft een deal uit, dan verliest Europa zijn geloofwaardigheid en zijn voortrekkersrol in de aanloop naar Kopenhagen. Aan Zweden, dat bekendheid geniet als natie die goed zorgt voor het milieu, de taak om van de klimaatonderhandelingen een succes te maken.

Een belangrijke datum voor de EU in de komende periode is 2 oktober. Op die dag mogen de Ieren voor de tweede keer naar de stembus om een oordeel te vellen over het Verdrag van Lissabon. Vorig jaar juni zeiden zij in een referendum nee tegen de daarin vastgelegde bestuurlijke hervormingen. Bij nogmaals een afwijzing verdwijnen die definitief uit beeld. Dat zou een enorme tegenslag zijn voor de Europese zaak. Bij een ja zullen ze waarschijnlijk vanaf 1 januari van kracht worden.

De aangepaste spelregels voorzien in twee nieuwe hoge functionarissen. De Europese Raad, de vergadering van de regeringsleiders, krijgt een permanente voorzitter, voor telkens een termijn van 2,5 jaar. In de beleving van sommigen is hij of zij straks de president van Europa.

De bestaande post van coördinator voor het buitenlands beleid ondergaat een opwaardering met de komst van een, al mag het officieel niet zo heten, minister van Buitenlandse Zaken. Hij beschikt straks over een eigen diplomatenkorps. In beide vacatures moet, onder Zweedse regie, tijdig iemand worden aangesteld. Aan namen van gegadigden geen gebrek.

Veel overleg achter de schermen zal ook gemoeid zijn met de formatie van de nieuwe Europese Commissie. Welk land haalt welke portefeuille binnen en hoe is de verdeling tussen de politieke stromingen?

Eerst dient er duidelijkheid te komen over de voorzitter. Zweden ijvert ervoor dat het Europees Parlement volgende maand goedkeuring geeft aan een herbenoeming van de Portugees Barroso, de kandidaat van de regeringschefs. Enkele fracties zijn erg kritisch in zijn richting en zullen hem eerst nog, in een debat over zijn voornemens en ambities, het vuur na aan de schenen leggen.

Reinfeldt beseft dat hij aan al deze dossiers een forse kluif krijgt. Hij tempert de verwachtingen. Bij de presentatie van zijn programma benadrukte hij al: „Er wachten vele uitdagingen en ze zijn verre van eenvoudig.”