Wapenverkoop VS stijgt naar recordhoogte
De belofte van de Amerikaanse president Obama om kernwapens in de wereld te verminderen, krijgt steun van vredesactivisten over de hele wereld. Tegelijk zwijgt Obama in alle talen over conventionele wapens, waarvan de Amerikaanse export dit jaar opnieuw gestegen is.
„Tot nog toe heeft de regering-Obama weinig aandacht geschonken aan het Amerikaanse beleid rond wapenverkoop”, zegt Natalie J. Goldring van het Centre for Peace and Security Studies aan de Georgetown University.Ze wijst erop dat de verkoop van grote Amerikaanse wapensystemen zoals gevechtsvliegtuigen, raketten, oorlogsbodems en tanks blijft stijgen. De VS voorspellen recordverkopen in 2009. Het Pentagon schat dat er tegen het einde van dit jaar voor meer dan 40 miljard dollar wapens verkocht zal zijn, vergeleken met 36,4 miljard in 2008.
De wapens gaan voor het grootste deel naar Amerikaanse bondgenoten zoals Egypte, Israël, Pakistan, Turkije, Zuid-Korea en Thailand.
„Dat is goed nieuws voor wapenleveranciers, die al lange tijd proberen om een mogelijke vermindering van het militaire budget in de VS te pareren met een stijging van de export”, zegt Goldring. „Maar het is slecht nieuws voor wie hoopte dat de regering-Obama de export van wapens zou herzien.”
Siemon Wezeman, onderzoeker aan het Arms Transfer Programme aan het gezaghebbende Stockholm International Peace Research Institute (Sipri), zegt dat de data van het Pentagon enigszins onduidelijk zijn. Het is immers niet zonneklaar of de 40 miljard dollar verwijzen naar echte verkopen of naar bestellingen of mogelijke verkopen in 2009. Toch is hij er ook van overtuigd dat de export duidelijk stijgt.
Daarvoor zijn verschillende oorzaken, zegt hij. „De belangrijkste is waarschijnlijk dat er nu minder producenten zijn van geavanceerd wapentuig dan tien tot twintig jaar geleden, daardoor hebben kopers minder keuze.” De VS zijn volgens Wezeman wereldwijd de meest geavanceerde producent met een breed scala aan producten.
Een goed voorbeeld is de Joint Strike Fighter (JSF), waarvoor eigenlijk geen alternatief bestaat. Door dat gebrek aan concurrentie is het JSF-programma de grootste exportdeal in de geschiedenis van de VS. Alleen het JSF-programma kan de Amerikaanse export al op een erg hoog niveau houden voor de komende twintig jaar, zegt Wezeman. Bovendien hebben veel bondgenoten van de VS aangekondigd dat ze grote bestellingen zullen doen, boren de VS een nieuwe markt aan in India en zijn er grote wapenleveringen aan Irak en Afghanistan.
Volgens Goldring begon de regering-Obama aan een trage start wat de goedkeuring van wapenverkopen betreft. Tijdens de eerste vijf maanden werden er maar acht mogelijke verkopen goedgekeurd. Maar dat tempo liep al snel op. In juli alleen al werden er nog acht grote verkopen goedgekeurd, en in de eerste week van augustus nog eens tien.
„Uit verklaringen blijkt dat de regering-Obama de verkopen ziet als een manier om vriendschap te uiten en bilaterale relaties te versterken”, zegt Goldring.