De Libische leider Muammar Gaddafi, de huidige voorzitter van de Unie, liep donderdag zelfs boos weg van de top en liet zich een tijdje niet zien. Hij wilde een sterke centrale regering voor heel Afrika instellen met verregaande bevoegdheden op terreinen van defensie, handel en buitenlandse betrekkingen. De economische zwaargewichten van het continent, Nigeria, Angola en Zuid-Afrika, voelden daar echter niets voor.Een meerderheid van landen stemde uiteindelijk voor een afgezwakte variant: een Afrikaanse Autoriteit, die vooral meer structuur in de Afrikaanse Unie (AU) moet brengen. Er komt een president, een vicepresident, een secretaris van vrede en veiligheid en een secretaris voor defensie. Zij krijgen een coördinerende rol en kunnen alleen handelen met toestemming van de lidstaten. Een andere heikel gesprekspunt was de rol van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Van meet af aan hebben veel Afrikaanse en Arabische leiders het arrestatiebevel tegen president Omar al-Bashir bekritiseerd. Volgens hen werkt het alleen maar negatief voor het vredesproces in het land.

De AU-voorzitter zette zijn handtekening onder een ontwerpresolutie van Sudan waarin wordt bepaald dat de AU niet met het ICC samenwerkt. De tekst roept daarbij de VN-Veiligheidsraad op om het ICC-arrestatiebevel tegen Bashir een jaar te bevriezen. Het ICC is geen VN-instantie, maar de Veiligheidsraad heeft de macht gekregen ICC-onderzoeken een jaar op te schorten.

Overigens zijn 30 van de 53 Afrikaanse staten aangesloten bij het ICC. Zij hebben zich daarmee verplicht voor het hof te stemmen. Daardoor maakte de door Gaddafi gesteunde motie weinig kans.

Het is een feit dat ook veel Sudanezen uit bijvoorbeeld Zuid-Sudan, die niet bepaald positief tegenover Bashir staan, zich verzetten tegen het ICC-arrestatiebevel. Sudan zit in een overgangsfase, beklemtonen zij.

Oud-VN-chef Kofi Annan wees de bezwaren vanuit Afrikaanse staten deze week in een bijdrage in de International Herald Tribune als oneigenlijk van de hand. „Het ICC biedt hoop voor slachtoffers van misdaden en geeft de boodschap af dat niemand boven de wet staat”, stelde hij.