Tweehoofdige leiding EU stuit op fors verzet
Een overgrote meerderheid van de Conventie die zich buigt over de toekomst van Europa, moet niets weten van plannen voor een tweehoofdige leiding van de Europese Unie. Na twee dagen vergaderen kon conventievoorzitter Giscard d’Estaing dinsdag niet om die conclusie heen.
Hij zei echter dat de discussie doorgaat. Bovendien bagatelliseerde Giscard, die een extra voorzitter wel ziet zitten, de kritiek door te zeggen dat niemand wil sleutelen aan het machtsevenwicht in de Unie. „We wilden geen debat van tegenspraak organiseren.”
De bedenkers van het voorstel, Frankrijk en Duitsland, probeerden bij monde van hun ministers van Buitenlandse Zaken de kritiek te ondervangen. De Duitse minister Fischer had het over een compromis waaraan nog geschaafd moet worden. Hij legde ook de nadruk op het idee om de voorzitter van de Europese Commissie voortaan door het Europees Parlement te laten kiezen. Nu benoemen de EU-leiders die. Fischer is niet bang voor een concurrentiestrijd tussen de Commissievoorzitter en de voltijdsvoorzitter van de Europese Unie, die er wat Parijs en Berlijn betreft ook zou moeten komen.
Volgens Nederland verstoort zo’n nieuwe ’instelling’ het evenwicht tussen de instanties. De Franse minister De Villepin bestreed dat. Volgens hem worden alle drie de instellingen -Commissie, Europees Parlement en ministerraad- er juist door versterkt.
Maandag lieten beide bewindslieden, die hun regering vertegenwoordigen in de Conventie, nog verstek gaan. Zij verbleven in New York voor het beraad van de VN-Veiligheidsraad over Irak. Daarmee ontsnapten zij aan de stortvloed van kritiek op het plan voor twee voorzitters. CDA-europarlementariër Hanja Maij telde uiteindelijk 64 tegenstanders en twaalf voorstanders. Vijftien sprekers waren neutraal.
De Britse en de Spaanse regeringsvertegenwoordiger steunen Parijs en Berlijn. Net als De Villepin betoogde de Brit Hain dat het bestaande roulerende voorzitterschap, waarbij elke lidstaat om de zes maanden voorzitter is, in sommige vakraden overeind blijft. De onderhandelingen beginnen pas, stelde Hain verder.
Giscard keert zich in een interview met de Franse krant Le Figaro van dinsdag tegen de verkiezing van de Commissievoorzitter door het europarlement. Daardoor dreigt politisering van de Commissie. Haar voorzitter kan zo het gemeenschappelijk Europese belang niet vertegenwoordigen en geen onpartijdigheid uitstralen.
We moeten meer nadenken over de manier waarop kandidaten kunnen worden geselecteerd en voorgedragen, aldus Giscard, die daarmee zinspeelt op blijvende invloed van de EU-leiders. Daarmee strijkt hij veel conventieleden tegen de haren in die het Frans-Duitse plan op dit punt wel zien zitten.