Het voorstel komt rijkelijk laat en zal weinig impact hebben op de Amerikaanse plannen om Irak aan te vallen. Maar in de Saudische kranten wordt het met gejuich onthaald.

Het ”Charter voor een Hervorming van het Arabische Standpunt” wil een einde maken aan wat de „verlamming” van de Arabische wereld heet. Het diplomatiek initiatief zal besproken worden op de top van de Arabische Liga in Bahrein in maart. Riyad zou graag zien dat de andere Arabische leiders het ondertekenen in de vorm van een bindende verklaring.

Het charter verwijst niet expliciet naar de huidige crisis in de Golf. Maar op het kabinet van maandag -voorgezeten door de kroonprins- herhaalde de regering haar standpunt over een aanval tegen Irak. Saudi-Arabië gelooft dat de dialoog moet worden voortgezet, zelfs al geeft de VN-Veiligheidsraad zijn goedkeuring aan een aanval. „Het is een Arabische eis dat er genoeg tijd moet worden besteed aan het vermijden van een tragedie”, verduidelijkt Saudi Press Agency. Saudi-Arabië beschouwt zichzelf als de leider van de Arabische wereld, al was het maar omdat het de bewaarder is van de heiligste islamitische plaatsen en omwille van zijn rijke olievelden.

Riaad wil met het charter de kritiek op het gebrek aan Arabische eenheid weerleggen. De Koeweitse politiek analist Ali Jaber al-Sabah gelooft niet dat het voorstel veel kans maakt om enige impact te hebben op de Irakese crisis. „De druk van Arabische regeringen zal de VS niet op andere gedachten brengen. Met bijna 150.000 Amerikanen in de regio paraat kan enkel de Amerikaanse publieke opinie een verschil maken.”

Waarschijnlijk beseft Riaad dat ook. Het charter moet dan ook eerder beschouwd worden een weldoordacht initiatief om het protest en een mogelijke revolte van islamisten in eigen land te neutraliseren. Dat is de mening van professor Mohammed Khalid van de Al Ghurair universiteit in Dubai. „Riaad pakt een brandend probleem aan. De bevolking is gefrustreerd omdat de Arabische regeringen weinig ondernemen tegen de aanvalsplannen van Washington. De boodschap achter deze oproep is: We getroosten ons geen moeite om een oorlog af te wenden.”

De Saudische kranten onthaalden Abdullahs initiatief als een „remedie voor alle Arabische kwalen.” „Het initiatief gaat verder dan de crisis in Irak,” zegt de woensdageditie van Arab News. „Riaad wil de militaire avonturen van het Pentagon niet volgen. Het is een groots plan om het Arabische huis op orde te stellen.”

De officiële Engelse vertaling die woensdag werd gepubliceerd in Arab News luidt: „De Arabische staatshoofden hebben opgemerkt dat de stilte te lang geduurd heeft en dat de onverklaarbare verwaarlozing van de explosieve situatie in de regio te lang aanhoudt. De verlamming en het gebrek aan actie hebben sommigen de kans gegeven om de Arabische belangen en rechten te ondermijnen en aan te vallen. Tegen die achtergrond geloven we dat het hoog tijd is dat de Arabische wereld ontwaakt en de wereld zijn wil en vitaliteit toont.”

Toch acht professor Khalid het niet onmogelijk dat het voorstel van Abdullah ook internationaal betekenis krijgt. „Het klopt dat de Arabische wereld weinig kan beginnen, maar in het kader van de groeiende ongerustheid in Europa over een aanval, is de oproep betekenisvol. Als verschillende Arabische stemmen invallen in het antioorlogskoor, kan de oproep om bloedvergieten te vermijden nog een crescendo bereiken.”