Oud-hoofdverpleegster Jetty Giethoorn-van Geens onthulde het eerste gedenkteken. Ze was getuige van de ontruiming maar wist zelf te ontkomen. „Het doet me goed dat ik dit op mijn leeftijd nog mag meemaken.”Bij de onthulling van de gedenktekens was ook toneelschrijver Eli Asser aanwezig die net als veel Joden in de oorlog in de instelling een veilig heenkomen zocht.

Asser werkte er van april 1942 tot de nacht van 20 op 21 januari 1943. „De Ordedienst uit Westerbork, die de weg vrij moest maken voor de ontruiming door de SS, was een dag te vroeg. We hadden 24 uur om te verzinnen wat we zouden doen.”

Asser besloot te vluchten, samen met twee collega’s en zijn latere vrouw. „Ik twijfelde. Je kon die patiënten toch niet in de steek laten als ze in een Duits gesticht werden ondergebracht?”

Op donderdag 21 januari 1943 om 18.00 uur stelden honderd gewapende SS’ers zowel de patiënten als de verzorgers op transport. Allen werden uiteindelijk in Auschwitz vergast.

Het psychiatrisch centrum werd honderd jaar geleden in Apeldoorn opgericht. Het Apeldoornsche Bosch was in de beginjaren van de oorlog voor veel Joden een veilige plek.

De twaalf panelen op het instellingsterrein verwijzen naar honderd jaar zorg op die plek en naar de ontruiming. „De plekken van waaruit de Joden naar ‘verzamelcentra’ als Kamp Westerbork zijn gebracht, moeten ook elders in Nederland zichtbaar gemaakt worden”, bepleitte Dirk Mulder, directeur van Herinnerings­centrum Kamp Westerbork.