Elke deelstaat in Mexico heeft zijn eigen grondwet en een eigen strafwet. De bepalingen daarin mogen niet strijdig zijn met de nationale grondwet en strafwet. De abortuswet van Mexico-stad die in april 2007 in werking trad, werd in augustus vorig jaar door het Mexicaanse Hooggerechtshof bekrachtigd. De conservatieve regering van president Felipe Calderón had aangevoerd dat de wet strijdig was met de Mexicaanse grondwet, maar het hof volgde die redenering niet.Maar intussen wordt in steeds meer deelstaten de klok teruggedraaid. Volgens de voorstanders van de abortuswet heeft de hiërarchie van de katholieke Kerk in Mexico daartoe een pakt gesloten met de grote behoudsgezinde partijen in het land.

De deelstaten die hun grondwet al hebben aangepast, worden geregeerd door de conservatieve Nationale Actiepartij (PAN) van president Calderón of door de Partij van de Geïnstitutionaliseerde Revolutie (PRI), die zeven decennia aan de macht was in Mexico voordat ze werd afgelost door de PAN.

De aanpassing van de grondwet “is nodig om trouw te blijven aan het principe dat het leven beschermd moet worden, en dat begint bij de bevruchting”, stelt Fernando Urbiola, een volksvertegenwoordiger van de PAN in de deelstaat Querétaro. Querétaro wordt geregeerd door de PAN en wil tegen het einde van het jaar zijn grondwet aanpassen. Volgens Urbiola zal de nieuwe bepaling ook de deur sluiten voor euthanasie.

Tot hiertoe hebben de deelstaten hun strafwetten nog niet aangepast aan de nieuwe bepalingen in hun grondwet, maar volgens Mejía blijft die mogelijkheid bestaan. De meeste deelstaten laten abortus toe na verkrachting of als het leven van de moeder in gevaar is. Maar vrouwen die geen wettige reden hebben om hun zwangerschap te laten beëindigen en toch tot een abortus besluiten, wacht in sommige staten drie tot vier jaar gevangenisstraf.

Vrouwenbewegingen in verschillende deelstaten plannen een reeks betogingen om het Hooggerechtshof ertoe aan te zetten zich uit te spreken over de golf van regionale grondwetswijzigingen. Volgens hen zijn de nieuwe bepalingen ongrondwettelijk. De Mexicaanse vrouwenbeweging zou abortus overigens liefst helemaal uit de strafwet zien verdwijnen.

Volgens een studie uit 2008 worden in Mexico elk jaar ongeveer 880.000 abortussen uitgevoerd. De meeste ingrepen gebeuren clandestien, zelfs in gevallen die niet strafbaar zijn. De overheid en openbare gezondheidscentra maken het de aanvragers op veel plaatsen immers heel moeilijk. Clandestiene abortussen behoren tot de vijf belangrijkste doodsoorzaken van Mexicaanse vrouwen.

In Mexico-stad, waar abortus in de drie eerste maanden van de zwangerschap niet meer strafbaar is, werden sinds april 2007 in de openbare ziekenhuizen iets meer dan 20.000 abortussen uitgevoerd. Bijna 80 procent van de patiënten kwam uit de hoofdstad zelf.