In hoeverre mag de overheid geld pompen in bus- en trammaatschappijen en hoeveel compensatie mogen bedrijven als Deutsche Post ontvangen voor de ’universele dienstverlening’, met andere woorden zorgen voor postbodes tot in alle uithoeken van het land. Deze vragen spelen in alle lidstaten. Het Europese Hof heeft enkele lopende rechtszaken gebundeld om via hoorzittingen een principieel antwoord te krijgen.

Dat antwoord zal meer dan waarschijnlijk zijn gebaseerd op het dinsdag afgegeven advies van de advocaat-generaal. Doorgaans neemt het hof die immers gewoon over. Dat zou betekenen dat zonder toestemming vooraf van ’Brussel’ subsidiëring van vervoerbedrijven als RET of HTM uit den boze is.

Wanneer die uitspraak kan worden verwacht, is volgens een woordvoerster van het hof absoluut niet te zeggen. Zolang weigert de commissie zelf elk commentaar op deze mogelijke uitbreiding van haar bevoegdheden. Dat is een kwestie die vooral in Duitsland moeilijk ligt.

De zaak waarover de advocaat-generaal zich uitsprak, speelt ook daar. Een concurrent had bezwaar gemaakt tegen het feit dat een verlieslijdend bedrijf van de autoriteiten in Magdeburg in 1990 toch een vervoersvergunning kreeg terwijl er geld bijmoest.

Sommige lidstaten menen dat deze procedure de openbare dienstverlening kan schaden. De juridische topambtenaar bestrijdt dit. Ten eerste gaat het alleen om economische activiteit. Overheidsbemoeienis op het terrein van de sociale zekerheid en het onderwijs is niet concurrerend met particuliere ondernemingen en dus geen probleem.

Daar komt bij dat de Europese Commissie binnen twee maanden na aanmelding van de zaak een eerste antwoord moet geven. Blijft dit uit, dan is de weg vrij voor de steun. Ten slotte kan de commissie besluiten tot een ’groepsuitzondering’. Hierbij maakt zij een uitzondering op de algemene regels zodat alles wat binnen die uitzondering valt geen onderzoek vergt.