Adel Smith is in korte tijd uitgegroeid tot een fenomeen van bedenkelijk allure in Italië. Met beledigende uitspraken over onder meer het rooms-katholicisme heeft hij het debat over de integratie van moslims in de Italiaanse samenleving op scherp gezet.

Adel Smith werd als zoon van een Italiaans-Schots echtpaar in Egypte geboren en gedoopt onder de naam Emilio. Hij groeide op in Italië, waar hij zich op latere leeftijd bekeerde tot de islam en een nieuwe voornaam aannam. De eerste keer dat Italië van hem hoorde was vorig jaar, toen hij met zijn gezin kwam wonen in een klein bergdorp in Midden-Italië. Hij eiste dat het kruisbeeld uit het klaslokaal van de basisschool van zijn kind zou worden verwijderd. De school gehoorzaamde om de lieve vrede, ook al omdat er maar zeven kinderen ter schole gingen.

Vervolgens werd Smith uitgenodigd voor deelname aan het bekendste praatprogramma op de Italiaanse televisie, waar hij tot verbijstering van zijn katholieke gastheer zei dat het kruisbeeld „een kadaver” is dat kinderen angst zou aanjagen. Inmiddels had hij een genootschap opgericht, de Unie van Italiaanse Moslims, waarvan zo’n 5000 mensen lid zijn, vooral Italiaanse bekeerlingen. Hij schreef twee brieven aan de paus. In de ene vroeg hij Johannes Paulus II zich te bekeren, in de andere beklaagde hij zich over een frescoschildering uit de 15e eeuw waarop Mohammed naakt is afgebeeld.

Begin dit jaar ontdekten de Noord-Italiaanse media de Schotse Italiaan. In een programma van de lokale tv-zender in Padua kreeg Smith alle ruimte om zijn zegje te doen over christenen die om onbegrijpelijke reden „godsmoordenaars” zouden zijn. Een andere gast bij het programma, een hoogleraar op leeftijd, kon zijn woede niet bedwingen en sloeg Smith in de rechtstreekse uitzending op zijn gezicht.

Over hetzelfde onderwerp mocht Smith een paar dagen later weer verhalen, ditmaal in de studio’s van een Milanese zendgemachtigde. De avond eindigde ermee dat het getergde studiopubliek Smith uitschold. Een dag later had de gehate moslim weer een uitnodiging op zak. Ondanks de twee ervaringen, maar kennelijk juist daarom, wilde een Veronese zender hem in de studio.

Tijdens deze uitzending omschreef Smith het kruisbeeld, dat in veel openbare ruimten in Italië hangt, als een „kadaver vastgemaakt aan twee stukjes hout.” Over het Midden-Oosten zei hij: „De steun van de Verenigde Staten aan de agressieve staat Israël is terrorisme.” Halverwege de rechtstreekse uitzending drongen ruim twintig jongeren van de rechts-extremistische partij Forza Nuova de studio binnen, gooiden eieren naar Smith en sloegen zijn medewerker. Hoe de jongeren, type skinhead, de studio binnen konden komen en waarom de aanwezige politie pas na ruim twee minuten tumult ingreep, is nog onbekend. Een paar jongens van Forza Nuova zijn gearresteerd.

Smith reageerde met oorlogstaal: „Ze slaan erop omdat ze begrijpen dat ik in staat ben het katholieke geloof te vernietigen.” De beelden waren later via de televisiejournaals in alle huiskamers van Italië te zien. Politici, gezaghebbende rooms-katholieken, moslimleiders en journalisten zeiden zowel het geweld als de provocerende uitspraken van Smith af te keuren. Voor zondagavond stond deel vier van Smiths ’tournee’ gepland. Maar voordat iemand de uitzending kon verstoren, was de baas van het tv-station uiteindelijk zo wijs om op het laatste moment de uitzending af te gelasten.

Het onthutsende van de zaak is dat het debat over immigratie, integratie en religie in de Italiaanse samenleving nog te vaak door extremisten wordt gevoerd. De secretaris van een van de belangrijkste moslimorganisaties zei dat Smith bewust in de media aan het woord wordt gelaten. „Hij is de archetype van de extremistische moslim,” zegt Hazma Piccardo. „Het is duidelijk met welke bedoeling hij naar voren wordt geschoven: om de meerderheid van de Italianen ervan te doordringen dat het samenleven met moslims niet mogelijk is.”

Volgens Piccardo is Smith min of meer een creatie van de regeringspartij Lega Nord, die expliciet xenofoob is. Het is opmerkelijk dat de europarlementariër Borghezio van Lega Nord afgelopen weekend de Forza Nuova-leden in de gevangenis opzocht om hen een hart onder de riem te steken. Wat de affaire bovenal aantoont is de belustheid op hoge kijkcijfers van de media.