De VS vrezen dat deze wet een gevaar kan opleveren voor eigen politici of militairen. Om dezelfde reden blokkeerde Washington ook lang de besluitvorming over het Internationaal Strafhof in Den Haag.

De Amerikaanse justitieminister Ashcroft heeft zijn Belgische collega Verwilghen vorige week tijdens diens bezoek aan Washington deelgenoot gemaakt van de „grote zorg” aan Amerikaanse kant over de Belgische wet. Dat meldde zaterdag het Franstalige Brusselse dagblad La Libre Belgique. Een commissie van de Belgische Senaat studeert momenteel op aanpassing van de wetgeving. Ook diverse senatoren worden volgens de krant onder sterke druk gezet door Amerikaanse diplomaten.

De wet leidde in 2001 tot zware gevangenisstraffen voor vier Rwandezen, onder wie twee nonnen, wegens grote misdaden tegen de menselijkheid tijdens de burgeroorlog in 1994. De genocidewet maakt het mogelijk buitenlanders van over heel de wereld in België te vervolgen voor hun misdaden op humanitair vlak. Na de veroordeling kwamen in Brussel een kleine dertig aanklachten binnen van mensenrechtenorganisaties en gedupeerde burgers uit verschillende landen, onder anderen tegen de Israëlische premier Sharon.

Een proces tegen de Israëlische premier Sharon, aangespannen door onder meer de radicale Arabisch-Europese Liga (AEL), is vorig jaar na forse druk vanuit Tel Aviv verijdeld door de aanpassing dat alleen personen die zich op dat moment in België bevinden voor de rechter kunnen komen. Inmiddels liggen nog ruim 25 klachten te wachten op behandeling, onder meer tegen de Chileens ex-dictator Pinochet, diverse Afrikaanse ex-staatshoofden en het Franse olieconcern TotalElfFina, wegens schendingen van mensenrechten in Birma.

Binnen de Belgische politiek bestaat grote verdeeldheid over verdere aanpassingen. De liberale minster van Buitenlanse Zaken Michel wil eigenlijk alleen nog de vervolging van Belgische burgers en militairen die zich in het buitenland schuldig maakten aan grove schendingen van mensenrechten. De Vlaamse liberalen willen echter ook onder bepaalde omstandigheden buitenlanders kunnen vervolgen. Wel zouden alleen politici of militairen het risico moeten lopen op vervolging en bijvoorbeeld geen bedrijven. Dat zou TotalFinaElf, met aanzienlijke Belgische belangen, dan weer vrijpleiten.

De Vlaamse liberale senator Van Quickenborne zegt dat de VS zelf bijna vergelijkbare wetgeving kennen. Hij spreekt van „ongewenste inmenging in Belgische zaken door de Amerikaanse ambassade”. Een ambassadewoordvoerder zegt dat er echter alleen sprake is van „normale contacten met vooraanstaande Belgische hoogwaardigheidsbekleders”. Justitieminister Verwilghen, die de hete aardappel eerder doorschoof naar de Senaat, weigert vooralsnog commentaar.