Op zoek naar nieuw geld op het Europese vasteland hadden de grootste banken van IJsland, waaronder Landsbanki en Icesave, de afgelopen jaren onverantwoorde risico’s genomen. Ze boden onder meer hoge rentes. Een tijd lang groeiden de banken als kool door de toestroom van klanten. Met dollartekens in de ogen schroefde de regering van premier Geir Haarde het toezicht op de banken terug.De problemen begonnen toen de aanvoer van nieuw geld ophield. De banken kwamen in geldnood en naderden de rand van de afgrond. Angstig geworden klanten haalden massaal hun geld terug. Daardoor konden de banken hun rekeningen niet meer betalen. Ze moesten worden genationaliseerd om erger te voorkomen. IJsland moest miljarden euro’s lenen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om gedupeerde klanten terug te betalen.

De crisis bracht de IJslanders massaal de straat op. In demonstraties eisten zij het vertrek van premier Haarde. Eind januari ging hij door de knieën. Zijn opvolger was de linkse ex–stewardess Johanna Sigurdardóttir, de eerste openlijk lesbische regeringsleider ter wereld. Haar Sociaal–Democratische Alliantie vormde een coalitie met Links–Groen.

Volgens de peilingen stevenen de beide linkse partijen zaterdag af op een ruime winst. De rechtse Onafhankelijkheidspartij van Haarde lijkt juist een grote klap te krijgen. De partij, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de malaise, bereikt vermoedelijk een historisch dieptepunt.

Na de verkiezingen krijgt Sigurdardóttir de zware taak IJsland in rustiger vaarwater te brengen. Als het aan de premier ligt, wordt het land zo snel mogelijk lid van de Europese Unie. Of ze de van oudsher eurosceptische IJslanders meekrijgt is echter de vraag. Wantrouwen en angst voor de toekomst overheersen in IJsland.