De politieke chaos heeft het land al grote schade berokkend, vooral in de belangrijke toeristenindustrie. Vooral de bezetting van de twee internationale vliegvelden van Bangkok door de zogenaamde ”geelhemden” eind vorig jaar heeft het aantal toeristen dramatisch doen afnemen. En de zware rellen in de straten van Bangkok in de afgelopen dagen zullen die ontwikkeling alleen maar versterken.Inmiddels hebben al vele tienduizenden mensen hun baan in de toeristenbranche verloren en de verwachting is dat er in de nabije toekomst nog veel meer banen verloren zullen gaan. En dat terwijl het land al zwaar wordt getroffen door de economische wereldcrisis.

De huidige problemen staan in direct verband met de polarisatie binnen de Thaise samenleving, die sterk werd gevoed door het beleid van ex-premier Thaksin Shinawatra, die het land regeerde vanaf 2001 totdat hij in september 2006 door een militaire coup uit zijn ambt werd verdreven. De polarisatie in Thailand is in deze periode geweldig toegenomen.

Aan de ene kant geniet Thaksin, een van de rijkste mensen in Thailand, nog steeds grote steun vanuit de arme plattelandsbevolking, die profiteerde van zijn populistische beleid. De invoering van vrijwel gratis gezondheidszorg en een systeem van microleningen voor arme boeren zijn daar voorbeelden van.

Aan de andere kant zette zijn bijna dictatoriale wijze van optreden veel kwaad bloed, vooral onder de meer ontwikkelde delen van de bevolking. Die ergerden zich in steeds sterkere mate aan de geweldige corruptie, het machtsmisbruik, het onderdrukken van de vrije pers en de vele moorden, vooral in het islamitische zuiden van het land, waar sinds 2004 een gewelddadige afscheidingsbeweging opereert.

Vooral de onvoorstelbare zelfverrijking van Thaksin en zijn maatjes leidde uiteindelijk tot massale protesten in Bangkok, waarbij in de loop van 2006 soms honderdduizenden inwoners van Bangkok de straat opgingen om het vertrek van Thaksin te eisen. De spanningen liepen zo hoog op dat uiteindelijk het leger ingreep en de man afzette om een dreigende burgeroorlog te voorkomen.

Inmiddels is Thaksin op de vlucht om een hem opgelegde gevangenisstraf wegens belangenverstrengeling in Thailand te ontlopen. Maar hij bleef populair en dat leidde ertoe dat zijn aanhangers ruim een jaar geleden toch de verkiezingen weer wonnen en Thaksin vanaf een afstandje aan de touwtjes bleef trekken. Dat leidde tot massale protesten van de geelhemden, die uiteindelijk culmineerden in de catastrofale bezetting van de twee vliegvelden eind vorig jaar.

Toen eind vorig jaar de oppositionele Democratische Partij erin slaagde de regering over te nemen, deed een woedende Thaksin er alles aan zijn aanhangers als ”roodhemden” de straat op te krijgen om het vertrek van de nieuwe regering te eisen. Dat zijn dezelfde personen die de afgelopen dagen in Bangkok en elders met gebruikmaking van buitengewoon geweld chaos aanrichtten.

De roodhemden bivakkeerden de afgelopen weken massaal tegenover het regeringscen­-trum waarbij Thaksin uitein-delijk dagelijks zijn aanhangers via een videoverbinding vanuit het buitenland toesprak en probeerde de verdeeldheid in het land verder op te jagen. Een door hem medegefinancierd tv-kanaal zorgde ervoor dat het politieke vergif 24 uur per dag binnen de Thaise huis­-kamers was te beluisteren.

De regering probeerde de roodhemden geen strobreed in de weg te leggen en had politie en leger opgedragen geen geweld te gebruiken om escalatie te voorkomen in de hoop dat de zaak zou doodbloeden. Toen het er echt om ging spannen, zoals bij de mislukte Asean-topconferentie in Pataya vorige week vrijdag en zaterdag, stonden politie en militairen werkloos toe te kijken hoe de demonstranten zich op gewelddadige toegang verschaften tot het congreshotel.

Uiteindelijk bleek de politie zelfs min of meer het rode kamp te kiezen, waardoor de regering gedwongen was in het weekend het leger op te dragen om in het land orde op zaken te stellen. Een taak die het verbazingwekkend effectief en zonder dodelijke slachtoffers heeft vervuld. De enige doden die er vielen, waren twee burgers die de roodhemden probeerden te verhinderen bussen in brand te steken, waarop de roodhemden de wapens trokken.

Het is te kort door de bocht de roodhemden te beschouwen als goedwillende, maar misleide aanhangers van het Thaksin-kamp. Hoewel ze ongetwijfeld door Thaksin gemanipuleerd zijn voor persoonlijk gewin, hebben de roodhemden wel degelijk serieus te nemen klachten. Zij vertegenwoordigen grote groepen in de bevolking die zich vervreemd voelen van het politieke establishment.

De invloed van Thaksin zelf zal na het drama van afgelopen week in Thailand naar verwachting flink zijn afgenomen. Zijn openlijke oproepen aan de roodhemden om de regering omver te werpen heeft zijn ‘democratische’ gezindheid, waar hij zich zo graag op laat voorstaan, in een totaal ander daglicht gesteld. Duidelijk is in elk geval dat hij zijn hand zwaar overspeeld heeft.

De geest is echter uit de fles en het ziet ernaar uit dat het slechts een kwestie van tijd is voordat de roodhemden weer van zich zullen doen spreken. Thailand heeft duidelijk politieke verandering nodig.