VVD wil 8,5 miljard extra bezuinigen
De VVD wil in de komende kabinetsperiode 8,5 miljard euro extra bezuinigen. Hiervan wordt ruim 7 miljard gebruikt om het financieringstekort binnen vier jaar om te buigen in een klein overschot. De rest van de bezuinigingen betreft een al eerder aangekondigd pakket om meer geld vrij te maken voor onder meer veiligheid, zorg, onderwijs en defensie.
Dat zei VVD-lijstrekker Zalm donderdag in een vraaggesprek met het ANP. De VVD reageert met haar aanvullende bezuinigingen op de nieuwe prognoses van het Centraal Planbureau. Daaruit blijkt dat het volgende kabinet moet rekenen op een tegenvaller van 10 miljard euro. Zonder nader ingrijpen zou er aan het eind van de komende regeerperiode een financieringstekort zijn van 1,1 procent, aldus het CPB.
Ondanks de forse extra bezuinigingen lukt het niet om de staatsschuld binnen 25 jaar weg te werken, zoals de doelstelling was van het kabinet-Balkenende, zegt Zalm. Hij ziet niets in pleidooien van onder meer president Duisenberg van de Europese Centrale Bank om, de verslechterde financiële situatie ten spijt, toch aan dat doel vast te houden.
„Om de staatsschuld in 25 jaar af te bouwen, zou je een overschot van 1,5 procent per jaar moeten hebben in 2007. Dat lukt niet. Je kunt er wel op gokken dat er later weer betere tijden komen, maar dat vind ik niet reëel. Als je iets belooft, moet je het ook waarmaken, anders pleeg je kiezersbedrog.”
Door te laten zien hoeveel en waar ze extra wil bezuinigen, is de VVD eerlijk tegenover de kiezer, vindt Zalm. „Ik daag het CDA en anderen uit hetzelfde te doen. Het CDA is moreel verplicht ook met een aangepast verkiezingsprogramma te komen. Je zou verwachten dat ze dat al af hadden.”
Zalm wil nog niet precies zeggen hoe de VVD haar bezuinigingen wil invullen. Maandag worden de voorstellen officieel gepresenteerd. Maar het leeuwendeel van het bedrag (zo’n 4 miljard) moet komen van een volgehouden loonmatiging.
De lonen, zowel in de marktsector als bij de overheid, mogen vier jaar lang niet boven het inflatieniveau uitkomen. Volgend jaar is dat 2,5 procent, in de jaren daarna 1,5 procent.
Het liefst wil Zalm hierover een akkoord sluiten met werkgevers en werknemers. „Lukt dat niet, dan moet de overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Dan moeten CAO’s met een hogere loonstijging niet langer aan een complete bedrijfstak worden opgelegd.”
Zalm wil verder de uitgaven aan sociale zekerheid beperken door de zogeheten referte-eis in te voeren bij de WAO. Alleen personen die vier van de laatste vijf jaar gewerkt hebben, komen dan nog in aanmerking voor een WAO-uitkering. Dat zou zo’n 200 miljoen euro opleveren in de komende vier jaar.
CDA-leider Balkenende vindt dat zijn rivaal Zalm met diens opmerkingen over de WAO het draagvlak voor loonmatiging ondermijnt, terwijl de VVD’er het gros van de door hem voorgestelde bezuinigingen juist door loonmatiging wil bereiken. Op zich is Balkenende het met het streven naar loonmatiging eens. Minder enthousiast is hij over het plan van de VVD tot meer lastenverlichting, bijvoorbeeld door de onroerendezaakbelasting (OZB) te schrappen. Hoewel deze maatregel wel in het huidige coalitieakkoord tussen CDA, VVD en LPF is opgenomen, wil het CDA daarop terugkomen.