Obama maakte zijn plannen vrijdag wereldkundig. Gisteren bracht hij de Afghaanse president Hamid Karzai op de hoogte van de wijzigingen. De details komen ter sprake tijdens de Afghanistantop in Den Haag, waar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, haar opwachting maakt.Na de als mislukt beschouwde oorlog in Irak heeft Obama zijn aandacht gericht op de oorlog in Afghanistan. Hij gaat zich meer richten op wederopbouw en stuurt in totaal 21.000 extra Amerikaanse militairen naar het land. Tevergeefs had hij zijn bondgenoten om extra mankracht gevraagd, maar op enkele honderden extra manschappen na zei het Westen voor de verandering ”nee” tegen Obama.

Na de terreuraanslagen op 11 september 2001 in New York en Washington nam een maand later Amerika de leiding voor de inval in Afghanistan. De taliban werden binnen enkele weken uit Kabul verdreven, maar verder haperde de strijd. Talibanleider moellah Omar en al-Qaidatopman Osama bin Laden wisten ogenschijnlijk gemakkelijk buiten schot te blijven en zijn dat nog steeds. De taliban hergroepeerden zich en terroriseren sindsdien de bevolking in het hele land, tot in Kabul.

Door de vele burgerslachtoffers die vallen bij gevechten tussen de ISAF-troepen en de taliban is de steun aan de buitenlandse troepen vanuit de bevolking flink gedaald. ISAF-leidinggevenden verwachten een nieuwe geweldspiek zodra de extra buitenlandse troepen in de komende maanden arriveren, wat tot een nieuw dieptepunt kan leiden. Met name in de provincies in het zuiden van Afghanistan is het verzet hevig. Het Nederlandse leger is met circa 1650 militairen aanwezig in de provincie Uruzgan. Deze zuidelijke provincie geldt als relatief rustig.

De taliban voeren hun strijd tegen de internationale troepenmacht vooral vanuit buurland Pakistan. Het land steunde tot de terreuraanslagen in de VS op 11 september het extremistische talibanregime in Afghanistan. Daarna maakte het militaire bewind in Pakistan een complete ommezwaai en werd het een zeer belangrijke partner voor de VS in de oorlog tegen terreur.

Toch lijkt het er sterk op dat Pakistan de teugels heeft laten vieren en laten de taliban zich steeds meer gelden. Vooral in de door stammen gecontroleerde grensstreek tussen beide landen kunnen de taliban ongestoord hun gang gaan. In de Pakistaanse Swatvallei gingen de autoriteiten zelfs een bestand aan met de taliban. In ruil voor de invoering van de islamitische wetgeving in het gebied beëindigden de taliban hier hun opstand.

Ook in Afghanistan lijkt dit geen onmogelijk scenario. Het land behoort tot de armste landen ter wereld en corruptie is er een werkwoord. Het land is ook de grootste opiumproducent van de wereld.
Iran weet nog niet op welk niveau het aanwezig zal zijn op de Afghanistantop volgende week in Den Haag. Dat zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Teheran donderdag.

Maar „we nemen wel deel”, zei de woordvoerder. Voor de internationale conferentie op 31 maart zijn circa tachtig landen en twintig internationale organisaties uitgenodigd. De VN-top over de toekomst van Afghanistan is een initiatief van de nieuwe Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton.

Volgens minister Verhagen van Buitenlandse Zaken is er geen sprake van een Iraanse beleidswijziging, want Teheran nam eerder ook al deel aan soortgelijke Afghanistanconferenties in onder meer Londen en Parijs. Overigens speelde de Islamitische Republiek Iran bij de val van de taliban eind 2001 een vooraanstaande rol en was er later bij de vorming van een nieuw Afghaans bestuur (tijdens een topconferentie in het Duitse Bonn) weer een hoofdrol voor de Iraniërs weggelegd.