De onderwijsinspectie pleit in het eind vorige week verschenen rapport ”Kwaliteit gemeentelijk toezicht, Kinderopvang 2007” voor een hogere prioriteit binnen gemeenten voor dit onderwerp.Het aantal kinderopvangcentra is in 2007 fors gegroeid. De stijging had vooral plaats bij de buitenschoolse opvang en gast-ouderopvang. Uit de inspecties die de GGD bij alle kinderopvang-locaties uitvoert, blijkt dat in veel gevallen handhaving nodig is om de kwaliteit van de opvang te verbeteren.

De Nederlandse gemeenten houden toezicht op de kwaliteitseisen van kinderopvang en de onderwijsinspectie kijkt jaarlijks of de gemeenten dit toezicht goed uitvoeren. De inspectie constateert dat gemeenten hun register voor kinderopvang vaak niet op orde hebben. De GGD-inspecteur moet echter kunnen vertrouwen op een juist en actueel register, terwijl dat register ook een belangrijke informatiebron voor ouders is.

Als de GGD een tekortkoming bij een kinderopvang- of gast-ouderlocatie constateert, is de gemeente aan zet om toe te zien op verbetering van de situatie. Maar de handhaving is vaak onder de maat of wordt te laat ingezet, stelt de onderwijsinspectie in het rapport. Bij ongeveer de helft van de gemeenten is de handhaving niet op orde.

De belangrijkste oorzaak waarom gemeenten tekortschieten, is dat het toezicht op de kinderopvang niet hoog op de agenda staat. Medewerkers krijgen te weinig tijd voor deze taak en er is sprake van te veel personele wisselingen. In 2007 betrof dat ongeveer de helft van de gemeenten. Hierdoor ontstaat vaak een tekort aan kennis om adequaat te kunnen handhaven en treden er onnauwkeurigheden op in het bijhouden en actueel houden van het register.

Gemeenten zouden meer aandacht moeten hebben voor de continuïteit en borging van de kennis over kinderopvang. Volgens de inspectie kan op eenvoudige wijze veel worden gewonnen door de gemeenten. Gemeenteambtenaren zouden meer tijd moeten krijgen voor kinderopvang, zodat ze meer deskundigheid opbouwen.

Samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en GGD Nederland implementeert de onderwijsinspectie momenteel een geautomatiseerd landelijk systeem, dat het gehele toezichtproces vanaf 1 januari 2010 beter gaat ondersteunen. De inspectie wil gemeenten waar het toezicht goed verloopt in 2009 betrekken bij verbeteracties in gemeenten waar dit niet het geval is.