De lijst zou eind 2004 moeten leiden tot duidelijkheid over de vraag of Turkije echt klaar is om met Europa te gaan onderhandelen over toetreding tot de unie.

De EU-regeringsleiders gaven Turkije afgelopen weekend op hun topontmoeting in Kopenhagen nog geen datum om besprekingen te beginnen. Turkije is de dertiende kandidaat-lidstaat van de EU, maar heeft als enige nog geen begindatum voor gesprekken gekregen. De EU wil eind 2004 kijken of Ankara en de nieuwe islamitische AKP-regering voldoende vooruitgang hebben geboekt bij verbetering van de mensenrechten. Ook moet er dan meer duidelijkheid zijn of ook deze nieuwe regering de scheiding tussen kerk en staat kan garanderen.

Om te voorkomen dat de beoordeling eind 2004 verzandt in een vage discussie, wil het EP een concreet werkprogramma opstellen voor Turkije. Verheugen, die volgende maand Ankara bezoekt, is hier ook voorstander van. Hij heeft europarlementariër Lagendijk (GroenLinks), voorzitter van de Turkije-delegatie van het EP, beloofd dat het parlement mee mag praten over dit programma.

Lagendijk spreekt van een „boodschappenlijst” voor de Turken, die over twee jaar moeten aangeven of de invloed van het leger bijvoorbeeld is afgenomen. Daartoe moet mogelijk de Nationale Veiligheidsraad, waarin de legertop ministers feitelijk opdrachten geeft, verdwijnen. De Nederlandse europarlementariër pleit voor een „korte lijst met concrete en haalbare punten”.

Naast aanpak van het leger is er volgens hem ook actie nodig op terreinen als het gebruik van minderheidstalen als het Koerdisch en het beëindigen van martelingen op politiebureaus. Alle fracties in het EP steunen het idee van het werkprogramma, aldus Lagendijk. Na terugkeer van Verheugen uit Ankara zullen de Duitse eurocommissaris en het parlement gezamenlijk het programma concreet invullen.