De Indonesische politie in Jakarta nam al sinds maandag extra maatregelen voor het hoge Amerikaanse bezoek. Scherpschutters werden over de gehele route van het vliegveld naar het vijfsterrenhotel ingezet. De Indonesische tabloidkrant Rakyat Merdeka meldde geruchten over voortvluchtige terroristen die een aanval zouden hebben voorbereid.Maar de mediaberichten en geruchtenstromen over grote demonstraties en terroristische aanslagen verdampten de afgelopen dagen in het Indonesische mediacircus: Indonesië verwelkomde Hillary Clinton woensdag als een filmster uit Hollywood.

„Oh wat is ze mooi in het echt, met die blonde haren en blauwe ogen”, verzuchtte een jonge Indonesische. Ze zag op de televisie hoe Hillary Clinton na aankomst de trap van het Amerikaanse luchtmachttoestel afliep. Op de landingsbaan stonden elfjarige schoolmeisjes van Barack Obama’s oude basisschool Menteng I Besuki te zingen en te dansen.

Hun hartelijke ontvangst leek een verpersoonlijking van de emotionele band tussen Indonesië en president Obama. En als raspolitica maakte Hillary Clinton hiervan glimlachend maar gretig gebruik. Haar eerste buitenlandse bezoek aan een moslimland was een belangrijke eerste stap in de nieuwe handreiking van Amerika aan de moslimwereld. Ze maakte een goede keus met Indonesië, waar het grootste aantal moslims ter wereld woont, maar democratie lijkt te zegevieren.

Dit wilde althans zowel minister Clinton als haar Indonesische collega Hassan Wirajuda de afgelopen dagen de wereld doen geloven. „We hebben allebei de democratie omarmd. Indonesië heeft ook sterke instituties opgebouwd. Islam, democratie en moderniteit kunnen niet alleen worden samengebracht, ze kunnen zelfs samen opbloeien”, jubelde minister Clinton woensdagavond tijdens een drukbezochte persconferentie. „Indonesië is het grootste moslimland en de op drie na grootste democratie, en zal een leidende rol spelen in het vormen van een toekomst, die wij allen voor ogen hebben.”

Dat was twee handen op één buik met de Indonesische minister Wirajuda, die ook het welslagen van islam en democratie benadrukte: „We delen de gemeenschappelijke waarden van democratie, mensenrechten en een pluralistische samenleving. Democratie, moderniteit en de islam kunnen samen voortbestaan. Indonesië kan een goede partner zijn voor de VS om een handreiking te doen naar de moslimwereld.”

Een belangrijk onderdeel van het bezoek was het nieuwe strategische partnerschap dat Indonesië en de VS willen sluiten. Dit pact moet een sterke band tussen de twee reuzen ontwikkelen in strategische kwesties, economie en ook beleidsterreinen als onderwijs.

Maar deze concrete samenwerkingsovereenkomsten leken ondergeschikt aan het grotere doel van Clintons bezoek: een nieuwe gebaar van Amerika aan de moslimwereld. Oftewel, totaal opgaan in het vooral Indonesische mediacircus, met drie persconferenties, een optreden in een populaire Indonesische talkshow, een interview op de belangrijkste Indonesische nieuwszender, en natuurlijk overal heel veel handjes schudden. „Meer luisteren, en minder snel handelen”, was haar centrale boodschap in dit Amerikaanse mediaoffensief in het grootste moslimland ter wereld.

De Indonesische onvrede over de nauwe Amerikaanse band met Israël hing echter aanvankelijk als een donkere schaduw over het bezoek. De Joodse staat lijkt sinds het militaire ingrijpen in Gaza het meest gehate land in Indonesië. Toch ontbraken de massademonstraties van begin januari. Toen gingen 20.000 mensen de straten van Jakarta op om voor de Palestijnse zaak te demonstreren. Moslimorganisaties geven Obama voorlopig nog het voordeel van de twijfel. Obama’s bejegening van Israël en, aan de andere kant, de Palestijnen, is voor hen de grote test of hij werkelijk een vriend van de islam is.

Na de ontmoeting met president Yudhoyono leek Hillary Clinton gisterochtend de zwaarbepantserde sedan van de Amerikaanse ambassadeur Humes in te stappen. Maar toen besloot ze toch even een klein jubelrondje te maken bij de menigte Indonesische journalisten. Als kleine kinderen sprongen ze gillend op Hillary af om haar hand te kunnen te schudden.