„We zijn erg dankbaar dat hij gekomen is om zelf de problemen te bekijken”, zei de 46-jarige schipper Daniel Castro. „Hij ging ernaartoe en maakte zijn voeten vuil. De enige manier om een probleem op te lossen is door er middenin te gaan staan.”

De koning arriveerde per helikopter en sprak met bewoners en de plaatselijke vissersbond. Af en toe wierp hij een blik op de plakkerige zolen van zijn schoenen.

„We weten dat de koning alleen maar zijn solidariteit kan betuigen en geen oplossing kan bieden”, zei Javier Sar, hoofd van de vissersbond. „Maar zelfs dat helpt. Wij beseffen nu pas de ernst van de situatie. Wij werden verblind door optimisme, maar met elke dag die voorbijgaat, worden de mensen pessimistischer.”

De komst van de koning was politiek pikant. Veel Spanjaarden, maar vooral de inwoners van Galicië, vinden dat premier Aznar te weinig doet om de getroffenen te helpen. Zondag demonstreerden ongeveer 200.000 mensen tegen de regering in de hoofdstad van Galicië, Santiago de Compostela. Het was de grootste betoging die ooit in de stad werd gehouden. Aznar heeft zich nog altijd niet laten zien in de getroffen streek.

De Spaanse kust is al over een lengte van ongeveer 500 kilometer besmeurd. De aanhoudende westenwind drijft de resterende olievlek van circa 9000 ton in de richting van de stranden. Een deel van die olie bereikte maandag al de kust.

Bijna 8000 ton olie is reeds opgeruimd op zee of aan land, door de inspanning van honderden jonge mensen, onder wie studenten uit het hele land, die de olie met schoppen, harken en emmers te lijf gaan. Volgens de milieugroepering SEO BirdLife zijn naar schatting 15.000 vogels besmeurd geraakt en omgekomen door de olie. Verder waarschuwde BirdLife dat de Iberische arend mede door de ramp met uitsterven wordt bedreigd.

De olie heeft tot nu toe 164 stranden in Galicië vervuild, meldde de Spaanse minister van Milieu maandag. Over een afstand van honderden kilometers is vissen en het oogsten van schaaldieren, de belangrijkste tak van de Galicische industrie, verboden.

Een speciale Franse onderzeeër, de Nautile, onderzocht maandag de Prestige die op een diepte van 3600 meter op de zeebodem ligt. De bemanning vond geen aanwijzing dat de gezonken tanker nog olie lekt. Waarschijnlijk zit nog meer dan 50.000 ton olie in de Prestige.

Het is zeer moeilijk om te voorspellen wanneer en waar er nog meer olie zal aanspoelen omdat de wind en de stroming „de grote olievlek in kleinere stukken drijft”, zei Bert Backus van het Nederlandse schip Rijndelta, dat de olie opruimt en in de haven van La Coruña al tonnen van de smurrie heeft uitgeladen. Brandstofolie is eigenlijk niet veel meer dan het bezinksel dat overblijft bij het raffineren van petroleum, weinig beter dan asfalt. De maritieme autoriteiten in Frankrijk meldden dat een grote hoeveelheid olie van de Prestige de Franse kust op 250 kilometer is genaderd. Het zou gaan om ongeveer 5 procent van de hoeveelheid olie die uit de tanker is gelekt. Frankrijk zou treilers naar de vlek sturen die moeten proberen te voorkomen dat de olie de kust bereikt.

De Rijndelta heeft wel moeite met het lossen van geruimde olie in de haven van La Coruña. De Spaanse pompen in de raffinaderij zijn niet krachtig genoeg om de dikke olie snel te kunnen verwerken. De Spaanse autoriteiten hebben volgens Rijkswaterstaat beloofd beter materieel te leveren.

De Rijndelta, ingehuurd door Rijkswaterstaat, is al sinds zaterdagavond in de Spaanse haven bezig de geruimde olie van de Prestige vanuit de tanks in de raffinaderij te pompen. Vorige week duurde dat ruim twee dagen. Rijkswaterstaat verwachtte dat het schip gisteravond of vandaag weer zou kunnen uitvaren naar de grote olievlek voor de kust van Kaap Finisterre. De weerberichten zijn in ieder geval de komende vier dagen gunstig.

De Arca verblijft sinds zondag in de baai van Villa Garcia. Op verzoek van de Spaanse overheid is het schip daar olie aan het ruimen ter bescherming van enkele mosselbedden en ander rijk zeeleven. De Nederlandse schepen krijgen onder andere assistentie van een Duitse en twee Franse oliebestrijdingsschepen.

De regering van de Spaanse premier Aznar heeft geprobeerd om de ecologische catastrofe te bagatelliseren. Topfunctionarissen hielden eerst vol dat er minder olie lekte uit het schip dan het geval was en ze beweren nog steeds dat de olie die met het schip naar de zeebodem is gezonken, hard zal worden onder de extreme druk en zeer lage temperaturen op de grote diepte.

Verkenningsvliegtuigen hebben nieuwe olievlekken gelokaliseerd boven het zeegraf van de Prestige. Een Frans onderzoeksteam is onderweg naar de plek om er met een minionderzeeër te bekijken of de tanks met olie nog intact zijn.