Het was een opzienbarende conferentie, want veel van de deelnemers staan elkaar naar het leven. Een emotioneel hoogtepunt vond plaats toen de vijf jaar geleden verdreven oud-president Felix Patasse zijn steun uitsprak voor de huidige president Bozizé, de man die hem in een bloedige coup verdreef. Na afloop omarmden beide mannen elkaar.Het overleg begon op 8 december en werd zaterdag afgesloten met de ondertekening van een akkoord tussen alle betrokken partijen; en dat zijn er veel in het al jarenlang door coups, tegencoups, rebellen en bandieten geteisterde land, dat midden in Afrika ligt.

In de CAR zijn op dit moment liefst drie rebellengroepen actief, die om verschillende redenen en in verschillende regio’s tegen de regering strijden. Ook leiders van die rebellengroepen deden mee met de zoektocht naar blijvende vrede. Alle partijen zullen vertegenwoordigd worden in de nieuw samen te stellen regering. Dat is tenminste de afspraak.

Ervaringen in andere Afrikaanse landen, zoals Zimbabwe, leren dat een afspraak om een regering van nationale eenheid samen stellen, nog geen garantie is dat zo’n regering er ook komt. Het zal een zware taak worden voor Bozizé om bij het verdelen van de ministersposten iedereen tevreden te stellen. De regering van nationale eenheid zal blijven functioneren tot de landelijke verkiezingen, die gepland zijn voor 2010.

Twee vorige conferenties leidden tot mooie woorden, maar vervolgens gebeurde er niets. Deze keer was het aantal deelnemers veel groter: ruim 200 vertegenwoordigers van regering, oppositie, rebellen en maatschappelijke organisaties.

In een recent rapport waarschuwt de gerenommeerde onderzoeksorganisatie International Crisis Group (ICG) voor al te hoge verwachtingen. Volgens de ICG zien zowel de regering als de rebellenleiders de vredesbesprekingen slechts als een mogelijkheid om aan de macht te blijven of aan de macht te komen. Volgens de ICG is het de kemphanen om het even of de macht wordt verkregen via gewapende strijd of via verkiezingen.

Ondanks alle kanttekeningen bij het akkoord, zijn analisten het erover eens dat het alleen al een bijzondere prestatie was, een diplomatiek hoogstandje, om alle kemphanen rond de onderhandelingstafel te krijgen. Veel van de mannen die meevergaderden over vrede, worden verdacht van oorlogsmisdaden. Speciaal voor deze onderhandelingsronde moesten de afgelopen maanden amnestiewetten worden aangenomen die rebellenleiders en de voormalige, naar Togo gevluchte president Felix Patasse vrijpleiten van oorlogsmisdaden.

Het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft al laten weten dat het zich niet gebonden voelt aan die speciale amnestiewetten. Het strafhof gaat gewoon door met zijn onderzoeken naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid die mogelijk gepleegd zijn door de mensen die binnenkort wellicht ministersposten bekleden.

De CAR is een voormalige Franse kolonie en kende na haar onafhankelijkheid in 1960 een bloedige geschiedenis van coups, opstanden en wetteloosheid. Het land wordt niet gekenmerkt door grootschalige gewelddadig- heden, maar eerder door een zich tientallen jaren voortslepende crisis, die 1 miljoen van de 4 miljoen inwoners direct getroffen heeft. Naar schatting 200.000 mensen zijn hun woongebieden ontvlucht. Zij leven onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen of in de jungle. In het land trekken dievenbendes rond, die in alle vrijheid verkrachten, vermoorden en beroven. Leden van deze bendes zijn afkomstig uit heel West-Afrika.