Turks-Cyprus bereid over hereniging te praten
De Turks-Cypriotische leider Rauf Denktash heeft VN-secretaris-generaal Kofi Annan woensdag per brief laten weten dat hij bereid is te onderhandelen over de hereniging van Cyprus op basis van een plan dat Annan daartoe heeft opgesteld. Annan had op 11 november al om een reactie gevraagd.
Tussen de 12.000 en 20.000 Turkse Cyprioten waren juist woensdag in Nicosia de straat opgegaan om Denktash op te roepen met onderhandelingen over de hereniging van het eiland te beginnen. De Grieks-Cypriotische regering heeft het herenigingsplan van Verenigde Naties al aanvaard als basis voor verdere onderhandelingen.
De betogers liepen door het Turkse deel van Nicosia en droegen spandoeken met kreten als ”De Oplossing” en ”Europese Unie”, daarmee doelend op de toetreding van Cyprus tot de EU na de hereniging. Denktash, die momenteel in New York herstellende is van een hartoperatie, had gezegd dat hij het VN-voorstel nog bestudeerde. Eerder zei hij dat het voorstel „vol valkuilen” zat.
Annan probeert de Cypriotische leiders nog voor 12 december tot een akkoord te laten komen. Dan vindt de Europese top plaats waarop met de toetreding van Cyprus en negen andere kandidaat-landen zal worden ingestemd. Als de twee partijen het niet eens worden, wil de EU alleen het Griekse deel van Cyprus opnemen. Turkije heeft echter gewaarschuwd dat het in dat geval het Turkse deel zal annexeren.
Het is onduidelijk of beide partijen er voor 12 december in zullen slagen hun op het eerste gezicht grote bezwaren tegen het plan te overwinnen. „Het is duidelijk dat de klok tikt. We willen graag vooruit”, aldus VN-woordvoerder Dujarric. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, sprak na een ontmoeting met zijn Griekse collega Papandreou over „een historische kans.”
Het VN-plan voorziet in hereniging van het Turkse en het Griekse deel in een soevereine, federale staat bestaande uit twee gelijkwaardige deelstaten met een overkoepelende regering, waarvan het voorzitterschap wisselt. De VN-secretaris-generaal heeft de Cypriotische leiders dinsdag verzocht om voor zaterdag gedetailleerd commentaar op het plan te geven.
Cyprus is in een Turks en een Grieks deel opgedeeld sinds Turkije in 1974 het eiland bezette na een machtsgreep door voorstanders van aansluiting bij Griekenland. Alleen Turkije erkent de Turks-Cypriotische staat. De Turks-Cyprioten hebben momenteel 36 procent van het eiland in handen. Volgens het plan van de VN moet dat worden teruggebracht tot 28,5 procent. Zo’n 85.000 Grieks-Cyprioten moeten naar hun huizen op het Turkse deel kunnen terugkeren. Circa 42.000 Turks-Cyprioten zouden daarbij worden verdrongen.