„Riemen vast? Zwemvesten om? Koptelefoons op? Okay, laten we maar een eindje gaan vliegen.” Helikopterpiloot Dean probeert van elke vlucht een feestje te maken. Moeiteloos laat hij zijn felblauwe toestel van de grond loskomen. Weldra rollen de beboste hellingen van Big Island, het grootste eiland van Hawaï, onder de heli door.De vijftigste staat van de Verenigde Staten mag dan qua inwonertal en ligging voor Amerika relatief onbeduidend zijn, het is de enige plaats waar het grondgebied van de VS nog groeit. In het zuiden van Big Island bevindt zich een stelsel van actieve vulkanen waar vrijwel dagelijks lava wordt uitgestoten. Lange stromen gloeiend gesteente banen zich een weg over een zwarte lavakorst, die als een maanlandschap aandoet. Regelmatig stijgen rookwolken uit de bodem op. Af en toe gapen diepe gaten in de aardkorst waarin de vuurrode binnenste delen van de aarde zichtbaar zijn.

Aan de kust stroomt het vloeibare gesteente met een temperatuur van 2000 graden Celsius sissend de Stille Oceaan in. Enorme stoomwolken stijgen op als de lava binnen enkele seconden stolt. „Dit is de enige plek waar je de Verenigde Staten kunt zien groeien”, grapt piloot Dean. „Tegelijkertijd is het ook een van de gevaarlijkste plaatsen ter wereld. Niet alleen vanwege het eruptiegevaar, maar ook omdat nieuwe stukken land regelmatig ’afbreken’ en in de oceaan storten.”

Het vulkanenstelsel is sinds 1916 tot nationaal park verklaard. Het strekt zich uit van zeeniveau tot de 4071 meter hoge top van een van ’s werelds grootste vulkanen, de Mauna Loa. Binnen het park bevindt zich ook de Kilauea, een kleinere vulkaan met een hoogte van 1247 meter die tot een van de meest actieve vulkanen ter wereld behoort, en die wetenschappers onder andere inzicht geeft in de effecten die vulkanische activiteit op het wereldwijde klimaat heeft.

Atmosferische vervuiling door grootschalige vulkaanuitbarstingen kan het klimaat op aarde tot twee jaar lang beïnvloeden. Bij een explosieve uitbarsting kunnen grote hoeveelheden stof en zwaveldioxide tot een hoogte van 15 kilometer in de stratosfeer worden uitgestoten. Bij kleinere uitbarstingen worden die stoffen binnen enkele dagen door regenval verdreven. Bij grote uitbarstingen blijven de schadelijke gassen en vulkanische as maandenlang in de stratosfeer en worden geleidelijk door de wind over de aarde verspreid.

Die vervuiling zorgt voor een afname van direct zonlicht met 5 tot 10 procent. Wetenschappers hebben berekend dat de uitbarsting van de Filipijnse vulkaan Pinatubo -in 1991- voor een kortdurende daling van de wereldwijde temperatuur van 0,3 graad Celsius zorgde.