Vrij plotseling werd Helen van Wijngaarden (49) uit Kapelle weduwe, inmiddels ruim zestien jaar geleden. Na een ziekbed van een paar weken stierf haar man. Hij liet een vrouw en vier kinderen achter, toen in de leeftijd van 13, 10, 8 en 1 jaar.De jonge weduwe -ze was destijds 33- ervoer dat, hoe groot het verdriet ook kan zijn, het leven desondanks doorgaat. Ook háár leven. Bij de pakken neerzitten kon ze dan ook niet. „Als je alleen komt te staan is je huwelijk wel voorbij, maar jouw leven niet. Dat mag een volwaardig leven zijn, waar volgens mij een stukje zelfstandigheid bij hoort.”

Binnen een jaar vond Van Wijngaarden een baan, voor anderhalve dag in de week. Later werden dat drie, en nog later vier dagen. De jongste, die nog niet naar school ging, kon terecht bij de kinderopvang. De oudere kinderen kwamen ’s middags alleen thuis. „Natuurlijk is dat soms lastig. Maar het is een gegeven. Je bent weduwe, en de kinderen hebben geen vader meer. Als je dat open bespreekt, begrijpen de kinderen dat ze in zo’n situatie allemaal hun taak hebben. Zo heb ik dat ervaren.”

Werken was niet alleen een financiële noodzaak na het sterven van haar man, het was ook een therapie voor Van Wijngaarden. „Het is een algemeen gegeven dat een mens bij verdriet de neiging heeft zich terug te trekken. Ik had die neiging ook. Misschien is zoiets nog sterker als je jong weduwe wordt, omdat je omgeving meestal ook niet goed raad weet met je situatie. Ik ken lotgenoten die daardoor op een gegeven moment alleen nog met hun eigen kinderen praatten. Dan wordt je wereldje wel heel erg klein. Werken is een goed middel om dat tegen te gaan. En een gezonde stimulans van de overheid daarbij is prima.”

Het moeilijkst vond Van Wijngaarden haar werk op momenten waarop een van de kinderen ziek was. „Dan ga je niet gerust weg. Maar ook daarvoor geldt: sommige dingen zijn gewoon niet anders. Bovendien weet ik dat God mijn leven bestuurt. Hij stond ook boven het feit dat mijn man wegviel. Op een gegeven moment moet je verder en daarbij mag je op Zijn hulp vertrouwen. Dat vertrouwen beschaamt Hij niet. In de dagelijkse dingen laat Hij dat mij ook zien. Als het bijvoorbeeld tegenzit op het werk en ik kom pas laat en moe thuis, bijvoorbeeld. Opeens hoor ik dan: Mama, aan tafel! Een van de kinderen heeft macaroni gekookt. Dat is een zegen.”

Te laat
Inmiddels is haar nabestaandenuitkering bijna verleden tijd. Deze maand volgt de allerlaatste overboeking van het Rijk: haar jongste dochter wordt over drie weken 18. Van Wijngaarden werkt inmiddels fulltime - al zo’n zes jaar. „Als je wacht met het zoeken van werk totdat de uitkering is afgelopen, ben je te laat. De meeste mensen zijn dan wat ouder. Zie dan maar eens een goede baan te vinden. Bovendien verdien je vaak niet van de ene op de andere dag het bedrag dat je nodig hebt.”

Haar uitkering ging naarmate ze meer werkte verder naar beneden. „De laatste jaren kreeg ik nog iets van 200 tot 300 euro. Maar als teammanager in de thuiszorg heb ik een goede baan, dus meer is ook niet nodig.”

Een verplichting om na twee jaar weer te gaan werken, noemde de SP gisteren in de Tweede Kamer „hardvochtig, onfatsoenlijk, onbeschaafd en onnodig.” De Kapelse reageert nuchter. „Die verplichting geldt voor andere alleenstaanden met kinderen ook. Natuurlijk, het overlijden van je man is niet iets waar je voor kiest. Maar kun je de gevolgen daarvan één op één afwentelen op de maatschappij? Dat denk ik niet. Waar de discussie wat mij betreft vooral over moet gaan, zijn de randvoorwaarden. Regel goed hoe oud het jongste kind moet zijn; of het al naar school gaat bijvoorbeeld. Je kunt het allemaal negatief bekijken, maar ik geloof dat er voor 90 procent van de mensen positieve kanten aan zitten als ze weer aan het werk gaan.”