Poetin herstelt rode ster in ere
De Russische president Vladimir Poetin heeft dinsdag toestemming gegeven om de rode ster in ere te herstellen als het officiële embleem van het Russische leger.
De ster is het symbool dat door het communistische Rode Leger na afloop van de bolsjewistische revolutie in 1917 geadopteerd werd als herkenningsteken en daarmee door veel Russen nog steeds geassocieerd wordt. Juist daarom is het besluit van Poetin volgens veel critici twijfelachtig. Het voedt de nostalgische gevoelens van veel oudere inwoners, maar jongeren en tegenstanders van het voormalige communistische regime zullen er een ongewenste terugkeer naar het verleden in zien.
Bij de conservatieve Russische legertop zal het opnieuw in de armen sluiten van de rode ster in ieder geval enthousiast begroet worden. Het voorstel was dan ook afkomstig van minister van Defensie Sergei Ivanov, al zal ook het Russische parlement nog met het besluit in moeten stemmen.
Het is niet het eerste symbool uit het verleden dat opnieuw omarmd wordt. Eerder werd onder meer al het volkslied in ere hersteld, al werd er wel een nieuwe tekst voor geschreven. Ook de wit-rood-blauwe Russische vlag heeft een verleden. Deze was met de dubbele adelaarskop het symbool van het tsaristische Rusland, dat door de communisten van de wereldkaart geveegd werd.
De rode vlag is enkele jaren geleden als vaandel van het leger ook al in ere hersteld, allemaal besluiten om de hang naar het verleden die bij veel Russen leeft, te bevredigen, aldus Ljoedmila Aleksejeva, een dissidente uit de Sovjettijd en tegenwoordig hoofd van de Moskou-Helsinki-groep, een toonaangevende mensenrechtenorganisatie. „Iedereen is tevredengesteld. De communisten hebben hun volkslied, de conservatieven hun adelaarsymbool en de democraten hun driekleur. Het roept vraagtekens op over welke ideologie dit land aanhangt”, aldus Aleksejeva.
Andere commentatoren geven een andere uitleg aan de terugkeer van de oude symbolen. Het opnieuw invoeren van de rode ster als symbool van het leger zou een teken kunnen zijn dat Poetin af wil zien van grootschalige hervormingen bij het leger.
„Het lijkt misschien onbetekenend, maar het is een signaal aan de legertop en het burgerbestuur dat het Sovjetleger blijft bestaan”, aldus Pavel Felgenhauer, een onafhankelijke militair analist.
De Russische regering heeft besloten de impopulaire dienstplicht af te schaffen en over te gaan tot de vorming van een leger dat uitsluitend uit beroepssoldaten zal bestaan, ondanks waarschuwingen van de legerleiding dat er geen geld is om een gemotiveerd beroepsleger op de been te brengen. Jonge Russische officieren verdienen omgerekend ongeveer 100 euro. Te weinig om gekwalificeerde kandidaten te verleiden tot een carrière in het leger, vreest de legertop.
De toestemming die Poetin heeft gegeven om symbolen uit het verleden een plaats te geven in het ’nieuwe Rusland’ contrasteert sterk met het beleid van zijn voorganger Boris Jeltsin, die van het Sovjetverleden helemaal niets wilde weten. Alle Sovjet-symbolen zijn dan ook pas onder Poetin, de voormalige spion van de KGB, weer ten tonele gevoerd.