Rawls pompte in 1971 nieuw leven in de politieke filosofie met zijn beroemd geworden boek A Theory of Justice, een theorie van rechtvaardigheid. Hij richtte in dit magnus opus zijn aandacht voornamelijk op de idee van een rechtvaardige staat, liberaal en democratisch, en de belangrijke rol van het individu daarin.

In zijn boek probeerde Rawls het liberale idee over politieke verplichtingen te verzoenen met een sociaal-democratisch getint idee over herverdeling van goederen en sociale rechtvaardigheid. Hij hekelde de idee van utilitarisme, de theorie dat bij politiek handelen alleen het nut als richtsnoer mag dienen, en blies de theorie van het sociaal-contract weer nieuw leven in.

Rawls bedoelde hiermee dat iedereen zelf in vrijheid kan beslissen of hij maatschappelijke samenwerkingsverbanden wil aangaan zonder dat van te voren vast staat of hij daar individueel beter of slechter van wordt.

Rawls zocht ook een antwoord op de vraag wanneer de verdeling van kansen, baten en lasten onder de burgers in een samenleving rechtvaardig kon worden genoemd. Hij kwam tot de conclusie dat een maatschappelijke verdeling alleen rechtvaardig is wanneer aan verschillende voorwaarden is voldaan. Zo moet het beginsel van de grootst mogelijke vrijheid van het individu verenigbaar zijn met de vrijheden van andere burgers. Daarnaast ging Rawls uit van het beginsel van gelijkheid van kansen en mogelijkheden voor iedereen, ongeacht sociale afkomst.

De voorzitter van Harvard University, Lawrence Summers, zei dat „Rawls een van de zeer weinige moderne filosofen is, als er überhaupt anderen met hem te vergelijken zijn, die een onmiskenbare invloed hebben gehad op de wijze waarop wij over rechtvaardigheid denken.”