De prijs van een vat olie daalde in enkele maanden van bijna 150 naar een krappe 55 dollar nu. BETA, de branchevereniging voor tankstations, meldde woensdag dat een liter loodvrij op dit moment gemiddeld 1,30 euro kost, terwijl in juli voor benzine nog een recordprijs van 1,69 euro gold.Spanningen in het Midden-Oosten en de zwakke dollar joegen de prijs de afgelopen zomer omhoog; de wereldwijde economische crisis laat hem dalen. Doordat de economische groei stilvalt, neemt de vraag naar brandstof af. In bijvoorbeeld de VS wordt veel zuiniger gereden.

Hoe gaat het verder bij de pomp? Blijven de benzineprijzen dalen? „Als de economische neergang doorzet, ligt dat wel in de lijn der verwachting”, zegt olie-expert Aad Correljé, universitair hoofddocent bij de faculteit techniek, bestuur en management van de TU Delft.

Lpg en diesel worden eveneens goedkoper, net als benzine, maar de prijzen daarvan zakken in Europa minder hard. Dat komt omdat -dankzij belastingvoordeel- een groot deel van het wagenpark op diesel en lpg rijdt, geeft Correljé aan. En dus is de vraag naar diesel en lpg groter. In de VS dient benzine juist als hoofdbrandstof voor het wegtransport.

Grote investeringen en projecten voor het ontwikkelen van alternatieve brandstoffen komen in deze tijden op een lager pitje te staan. „Aandacht voor duurzaamheid wordt bevorderd door een hoge olieprijs”, zegt Correljé. „De afgelopen zomer werd uitgebreid nagedacht over alternatieve brandstoffen, die rendabel worden zodra de prijs van een vat ruwe olie boven de grens van 100 dollar uitkomt. Vervanging van de dure olie door andere, goedkopere vormen van energie was welkom. Die projecten worden nu door oliemaatschappijen en andere partijen uitgesteld of afgeblazen. Bij een lagere olieprijs leveren ze geen winst op.”

Overigens kwamen door de hoge tarieven niet alleen duurzame vormen van energie in de schijnwerpers te staan, tekent hij aan, maar ook bijvoorbeeld kolen en kernenergie.

De Organisatie van Olie Exporterende Landen (OPEC) verlaagde vorige maand de olieproductie om een eind te maken aan de prijsdalingen. Met beperkt resultaat. De organisatie houdt deze maand een brainstormsessie in de Egyptische hoofdstad Caïro over de stappen die moeten worden genomen op een OPEC-bijeenkomst in Algerije op 17 december.

Hoewel de verhouding tussen vraag en aanbod van olie op dit moment beter klopt dan de afgelopen zomer, is de balans in wankel evenwicht. Passeert er een orkaan, dan kan de prijs zo weer omhooggaan. Nobuo Tanaka, directeur van het Internationaal Energie Agentschap (IEA): „De fundamenten van de oliemarkt zijn weliswaar verbeterd, maar er zijn andere elementen die de prijs kunnen bepalen - zoals een koude winter, stakingen en mogelijke tekorten.”