Machtsoverdracht in Washington
Met een eerste gesprek met Barack Obama en Joe Biden is de machtsoverdracht in Washington formeel begonnen. De ”president elect” (de gekozen maar nog niet beëdigde president) en zijn aanstaande vicepresident worden sinds gisteren elke dag bijgepraat over veiligheidszaken. Waar ter wereld ze ook zijn, deze ”briefings” zullen tot de laatste dag van hun ambtstermijn doorgaan.
OVERDRACHTSTEAM: In Chicago is Obama begonnen met het samenstellen van zijn ”transition team”, dat hem helpt bij de machtsoverdracht van de huidige regering-Bush naar zijn eigen regering. President Bush regeert nog, dus Obama kan geen besluiten nemen. Daarvoor moet hij wachten tot hij op 20 januari volgend jaar wordt beëdigd.KANTOOR: Het team dat Obama helpt, verhuist volgende week naar Washington, waar uitgebreide kantoorruimte beschikbaar is gesteld voor de machtsoverdracht. Als het overdrachtsteam compleet is, moeten er kandidaten komen voor alle ministeries en een reeks van belangrijke functies in Washington. Namen worden zo snel mogelijk doorgegeven aan de FBI, die moet onderzoeken of nieuwe bewindslieden een ”clearance” kunnen krijgen. Met andere woorden of men hen vertrouwelijk materiaal kan toevertrouwen.
LAAT BELEID: De ministers van de regering-Bush krijgen tot 20 november om met nieuwe voorstellen te komen, die president Bush nog kan goedkeuren. Alle vertrekkende presidenten proberen op deze manier nog bepaalde kwesties te regelen die niet onmiddellijk door de nieuwe regering ongedaan kunnen worden gemaakt. Zo is de huidige regering van plan een aantal milieubeschermende maatregelen te versoepelen plus maatregelen ter bescherming van de consument, dit alles om het bedrijfsleven „te bevrijden van knellende reglementering”, aldus Witte Huiswoordvoerster Dana Perino.
KIESCOLLEGE: Intussen hangt de benoeming van Obama nog in de lucht. Afgelopen dinsdag is namelijk niet Obama gekozen, maar de kiesmannen. Dit kiescollege brengt pas op 15 december zijn stem uit. Pas daarna is Obama officieel ”president elect”. Dit getrapte systeem stamt uit de tijd waarin het paard nog het snelste communicatiemiddel was en uitslagen niet -zoals in onze elektronische tijd- binnen enkele uren bekend zijn.
VERHUIZING: President Bush heeft Barack Obama en diens vrouw Michelle uitgenodigd voor een eerste kennismaking op het Witte Huis aanstaande maandag. Dat is voornamelijk een beleefdheidsbezoek, waarbij de Obama’s hun toekomstige behuizing kunnen bekijken. George en Laura Bush blijven in het Witte Huis wonen tot Obama de 20e januari wordt beëdigd. Op de ochtend van die dag worden de laatste spullen van het echtpaar Bush daar weggehaald uit de woonvertrekken en nog tijdens de inauguratieplechtigheden komen verhuizers de eerste spullen van het gezin Obama brengen.
NIEUWE MENSEN: Tussen nu en die datum heeft Obama zijn belangrijkste medewerkers uitgezocht en die bereiden vervolgens hun nieuwe werkzaamheden voor. Daartoe nemen deze nieuwe bewindslieden en hun staven contact op met de zittende bewindslieden -financiën bijvoorbeeld- om de overdracht daar te realiseren. Een praktische overdracht enerzijds, maar uiteraard begeleid door uitgebreide informatie over lopende kwesties waarin de nieuwe bewindslieden zich dan alvast kunnen verdiepen.
Op het moment dat Barack Obama op 20 januari onder ede belooft de Amerikaanse grondwet te zullen verdedigen, handhaven en naleven, wordt George W. Bush oud-president. Amerika heeft dan een nieuwe president, die in de daaropvolgende weken overigens nog duizenden belangrijke topposten moet invullen, afhankelijk van de vraag hoeveel mensen van de regering-Bush hij wil houden.
Toen Bush in 2001 aantrad, besloot hij bijvoorbeeld om CIA-chef George Tenet, die door Bill Clinton was benoemd, aan te houden. Dat bespaarde de CIA een ”overdracht” met alle voordelen die dat met zich meebrengt voor de continuïteit van de werkzaamheden. Volgens sommige bronnen in Washington wil Obama Bush’ minister van Defensie, Robert Gates, vragen aan te blijven, zodat Defensie ditmaal mogelijk weinig last heeft van de machtsoverdracht in Washington.
BEWAKING: De Secret Service waakt over de veiligheid van presidenten en hun familieleden en die bescherming blijft daarna levenslang gelden voor oud-presidenten en hun echtgenotes. Vanwege de bedreigingen die er tegen Obama werden geuit, krijgt deze al sinds de voorverkiezingen eind 2007 bescherming van de geheime dienst, zodat er op dit gebied voor de Obama’s en hun twee dochters met hun intrede in het Witte Huis op 20 januari weinig verandert.