Tussentijdse raadsverkiezingen dienen als graadmeter
De ogen van de Socialistische Partij zijn woensdag gericht op het eigen bolwerk Oss, terwijl de overige landelijke partijen juist Zwijndrecht in de gaten houden. De tussentijdse raadsverkiezingen in zes herindelingsgemeenten gelden als een voorzichtige graadmeter voor de Tweede-Kamerverkiezingen.
Verreweg de grootste van de zes is de nieuwe gemeente die op 1 januari ontstaat als Oss en Ravenstein samengaan. Ravenstein heeft zelf om de fusie met Oss gevraagd. De Brabantse plaats, die bestaat uit elf kernen, was niet langer in staat financieel gezien het hoofd boven water te houden.
De inwoners kunnen voor de 35 raadszetels kiezen uit twaalf verschillende partijen, zeven landelijke en vijf plaatselijke. Oss is traditioneel een bolwerk van de SP. Die partij heeft met dertien raadszetels weliswaar de grootste fractie, maar is dankzij een coalitie van PvdA, CDA, VVD en een plaatselijke groepering tot nu toe toch veroordeeld tot de oppositie. In Ravenstein maken twee plaatselijke partijen samen met de PvdA de dienst uit.
Volgens de lokale omroep stevent de SP in Oss af op een bijna absolute meerderheid. De omroep heeft 300 inwoners van Oss en Ravenstein gevraagd naar hun stemgedrag. Volgens de peiling krijgt de SP woensdag zeventien zetels. De LPF zou in Oss helemaal geen zetel winnen.
De LPF opperde eerder nog dat de kandidatenlijst van de SP ongeldig moest worden verklaard, omdat de 17-jarige Lilian Marijnissen, dochter van de in Oss woonachtige SP-fractieleider in de Tweede Kamer, Jan Marijnissen, lijstduwer is. Omdat ze te jong is om feitelijk in de gemeenteraad plaats te nemen, was de lijst volgens de fortuynisten ongeldig. Het protest werd echter in de kiem gesmoord, omdat volgens de Kieswet iemand al op 15-jarige leeftijd op een kandidatenlijst voor raadsverkiezingen mag staan.
In de Zuid-Hollandse gemeenten Zwijndrecht en Heerjansdam heerst heuse verkiezingskoorts. De mediabelangstelling voor raadsverkiezingen is er nog nooit zo groot geweest en kopstukken uit de landelijke politiek zetten de campagne luister bij. Minister Donner (CDA), minister Hoogervorst (VVD) en CDA-fractievoorzitter Verhagen fungeerden gisteravond tijdens diverse partijbijeenkomsten als stemmentrekkers.
De verkiezingen zijn nodig omdat Zwijndrecht en Heerjansdam per 1 januari fuseren. Uit eerdere verkiezingsuitslagen blijkt dat Zwijndrecht een goede afspiegeling is van de landelijke politieke verhoudingen. Bij de laatstgehouden verkiezingen behaalde alleen de LPF in Zwijndrecht een beduidend beter resultaat dan landelijk, maar de verschillen bij de andere partijen waren miniem. Veel landelijke fracties zouden de uitslag dan ook zien als een betrouwbaarder gegeven dan de opiniepeilingen.
Ondanks de belangstelling van pers en landelijke politici, spelen de plaatselijke perikelen een hoofdrol bij de verkiezingen. Voor Heerjansdam komt er een einde aan zijn zelfstandigheid. Lang hebben de inwoners van het Waaldorp zich verzet tegen de samenvoeging met de grotere buurgemeente. Veel Heerjansdammers gaan woensdag dan ook met gemengde gevoelens naar de stembus.
Zeeuws-Vlaanderen telt straks drie in plaats van zeven gemeenten. Vooral Sluis-Aardenburg verzette zich langdurig en heftig tegen de voorgenomen samenvoeging met Oostburg. Zowel de bestuurders als de inwoners van de grensgemeente gaven aan zich nog liever bij België aan te sluiten. Uiteindelijk ging het gemeentebestuur toch overstag. Als een van de tegemoetkomingen krijgt de nieuwe gemeente de naam Sluis. Terneuzen, Sas van Gent en Axel gaan vanaf 1 januari verder als gemeente Terneuzen, Hulst en Hontenisse als Hulst.
In alledrie de Zeeuwse regio’s doet de LPF mee. De LPF Hulst en Terneuzen weigerden eerder halsstarrig zich bij de landelijke LPF aan te sluiten. De Raad van State oordeelde echter dat zelfstandige LPF-afdelingen de indruk zouden kunnen wekken bij de landelijke partij te horen. De kandidaten van beide afdelingen gingen uiteindelijk toch onder de landelijke paraplu verder.
En terwijl her en der in de stemlokalen in Zeeuws-Vlaanderen de oproep tot meer fatsoen nog nagalmt, brengt een plaatselijke horecaondernemer op weinig verheffende wijze zijn grieven jegens burgemeester R. Barbé van Terneuzen naar buiten. Hij is boos over de overlast van een coffeeshop tegenover zijn woning en ruziet openlijk met de burgemeester. De man heeft woensdag een boze advertentie in een plaatselijke krant geplaatst. Ook heeft hij brieven geschreven naar de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie en naar de commissaris van de Koningin. Steun van de plaatselijke politiek krijgt hij overigens niet. „Pure laster”, oordeelt een raadslid.