De Chinese ambassade in Brussel heeft verscheidene brieven met die boodschap geschreven, onder meer aan voorzitter Hans Gert Pöttering van het Europarlement en ook aan fractievoorzitters.Hu Jia is de beoogde winnaar van de Sacharovprijs omdat hij in de commissies buitenland en ontwikkelingssamenwerking van het EP al meer dan de helft van de stemmen kreeg. Hij werd eind vorig jaar opgepakt in China en in april wegens staatsondermijnende activiteiten veroordeeld tot een celstraf van drie en een half jaar. De politieke leiders in het EP beslissen morgenmiddag definitief of Hu Jia de prijs krijgt of een van de twee andere overgebleven kandidaten.

De ambassadeur van China bij de Europese Unie, Song Zhe, schrijft in zijn brief aan Pöttering dat als Hu Jia de Sacharovprijs zou krijgen, dat „onvermijdelijk het Chinese volk opnieuw pijn zou doen en ernstige schade zou toebrengen aan de China-EU-relaties.” De ambassadeur herhaalt in de brief de beschuldigingen van China tegen Hu Jia.

Nederlandse Europarlementariërs keuren het optreden van de Chinese ambassadeur af, al lijken ze niet erg verrast door de dreigementen. „Dit gaat toch wel heel ver”, zegt Joost Lagendijk (GroenLinks). „Ik mag hopen dat wij als Europarlement niet buigen voor deze dreigementen”.

Hu Jia was gekandideerd door de Europese Groenen en door de Europese liberalen. Dinsdagavond spraken ook de Europese christendemocraten, de grootste fractie, hun steun uit voor Hu Jia, waarmee zeker is dat hij de prijs krijgt.

„Jules Maaten (VVD) valt over het dreigement dat de relaties tussen de EU en China er onder zullen lijden als het EP voor Hu Jia kiest. „Maar dit sterkt me wel in mijn mening dat we met Hu Jia de beste kandidaat hebben”.

CDA-Europarlementariër Corien Wortmann spreekt over de „gebruikelijke lobby van de Chinezen”, maar is niet onder de indruk.

De Sacharovprijs wordt jaarlijks uitgereikt voor het opkomen voor de democratie, de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting. De prijs is vernoemd naar Andrej Sacharov, uitvinder van de waterstofbom en later belangrijk dissident in de Sovjet-Unie. De prijs werd in 1988 voor het eerst toegekend aan de latere Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela.

China heeft de uitlevering gevraagd van het hoofd van de Islamitische Beweging van Oost-Turkestan en zeven anderen na de bloedigste gevechten in het westen van China in tien jaar. De acht zogenaamde Oeigoeren worden ervan beschuldigd tijdens de Olympische Spelen in Beijing aanslagen te hebben gepleegd.

De extremisten van de islamitische beweging houden zich waarschijnlijk over de grens schuil in de wetteloze gebieden van Afghanistan en Pakistan. Ze zouden in augustus tijdens de Spelen als onderdeel van de opstand tegen China aanvallen op touw hebben gezet in de regio Xinjiang. Bij het geweld kwamen 33 mensen om.

Radicale Oeigoeren uit Oost-Turkestan voeren al langer bom- en moordaanslagen uit op Chinezen, maar volgens deskundigen wordt de strijd steeds dodelijker. Onder invloed van terreurgroepen als al-Qaida zou de groepering radicaler zijn geworden.

Oeigoerse activisten roepen dat het verzoek om uitlevering een legitimatie voor de Chinese regering is om een strafcampagne tegen de Oeigoeren te kunnen houden. „Ik heb nog nooit van deze mensen gehoord en geen van de beschuldigingen is door onafhankelijke bronnen bevestigd”, aldus een woordvoerder van het in Duitsland gevestigde Oeigoerse Wereldcongres.

De laatste weken zijn in Xinjiang honderden Oeigoeren opgepakt, is het anderen verboden de regio te verlaten en is het toezicht op moskeeën intensiever geworden.

De cultuur van de Oeigoeren verschilt van die van de Han-meerderheid van de Chinese bevolking. Velen van hen verzetten zich tegen de strikte Chinese regelgeving. De voordelen van de groeiende economie in het gebied gaan vooral naar de Chinezen, terwijl Oeigoeren hand- en landarbeid rest.