WTO-overleg levert nog geen akkoord op over medicijnen
Topoverleg van 25 lidstaten van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Sydney heeft nog geen definitief akkoord opgeleverd over een betere toegang tot belangrijke medicijnen voor ontwikkelingslanden.
De WTO-leden zijn het erover eens dat de armste landen goedkopere medicijnen moeten kunnen kopen tegen levensbedreigende ziekten als aids, malaria en tbc, maar de details moeten nog worden ingevuld.
In Sydney waren onder meer de Europese Unie, de Verenigde Staten, Japan en een groot aantal ontwikkelingslanden bijeen. Het precaire medicijnendossier was een van de belangrijkste onderwerpen. Vorig jaar kwamen de WTO-leden in Doha al overeen dat ontwikkelingslanden de kans moeten krijgen de dure medicijnen zelf goedkoper te produceren.
Over de mogelijkheden om deze zogenoemde generieke medicijnen te exporteren naar andere arme landen was echter nog onenigheid. In Doha, waar een nieuwe wereldhandelsronde van start ging, werd afgesproken voor eind 2002 daarover een akkoord te bereiken.
De Australische minister van Handel, Mark Vaile, verwacht dat dit gaat gebeuren in Genève, waar de WTO is gevestigd. „Het is geen economisch probleem, maar een morele verplichting richting de derde wereld”, zei hij vrijdag na twee dagen overleg.
Over de medicijnen wordt al lang getwist. Ontwikkelingslanden stuiten in de bestrijding van ziekten als aids en malaria vaak op onwil bij de westerse farmaceutische industrie. Die bezit belangrijke patenten en wil die niet zonder slag of stoot prijsgeven.
Farmaciebedrijven zijn vooral bang dat de medicijnen via een omweg weer op de westerse markt verschijnen, zoals onlangs in Nederland en Duitsland nog gebeurde met aids-remmers van het Brits-Amerikaanse Glaxo
SmithKline, die tegen een lagere prijs in Afrika op de markt waren gebracht.
WTO-leden als de VS, de EU en Zwitserland, die vele grote farmaciebedrijven herbergen, willen voor de ontwikkelingslanden de deur niet wagenwijd openzetten voor de import van goedkoper geproduceerde medicijnen. In principe is in Sydney een compromis bereikt dat van geval tot geval zal worden bekeken of dit kan, gaf de Thaise handelsminister, Adisai Bodharamik, aan.
De bijeenkomst in Sydney was ook bedoeld als voorbereiding op een grote WTO-conferentie volgend jaar september in Mexico. De inmiddels 145 lidstaten van de organisatie hopen dan belangrijke knopen door te hakken over verdere liberalisering van de wereldhandel.
Tot dusver zit er nog maar weinig schot in de onderhandelingen, die kort na de vorige top in Doha zijn begonnen. Een groot struikelblok is de landbouw, waar liberalisering op veel tegenwerking stuit. Het is de bedoeling begin 2005 de zogenoemde Doha-ronde af te ronden.
De 25 lidstaten vergaderden in het voormalige Olympisch dorp van Sydney. Dat was hermetisch afgesloten van de buitenwereld uit angst voor actievoerders die dreigden het overleg te verstoren. Vrijdag lieten zich enkele honderden demonstranten zien. Zij zochten confrontaties met de politie.