Machtsstrijd overschaduwt verkiezing Thailand
Het parlement van Thailand stemt woensdag over de benoeming van Somchai Wongsawat tot premier. De politicus van de regerende Partij van de Volksmacht (PPP) moet de opvolger worden van Samak Sundaravej, die vorige week moest vertrekken vanwege een schnabbel als tv-kok. Een diepgaande machtsstrijd heeft het land uiteengescheurd.
Somchai is de zwager van ex-premier Thaksin Shinawatra, die in 2006 werd afgezet door het leger. Thaksin wordt beschuldigd van grootschalige corruptie en is naar Engeland gevlucht, omdat hij naar eigen zeggen geen eerlijk proces zou krijgen in Thailand.De duizenden betogers tegen de regering, die drie weken geleden het kantoor van de premier bezetten, hebben bezworen te volharden in hun acties als opnieuw een PPP-politicus de coalitieregering gaat leiden. De PPP, die in december vorig jaar glansrijk de verkiezingen won, borduurt voort op het beleid van Thaksin, die met betaalbare gezondheidszorg, subsidies en goedkope leningen de steun wist te krijgen van de armen op het platteland waar veel stemmen te behalen zijn.
De demonstranten, verenigd in de Volksalliantie voor Democratie (PAD), worden geleid door conservatieve zakenmensen, academici en generaals. Hun gezamenlijke doel: voor eens en altijd afrekenen met Thaksins invloed in de politiek. De PAD wil terug naar een politiek systeem met een grotere rol voor militairen en bureaucraten, waarbij 70 procent van het parlement wordt aangewezen, hoe en door wie is nog onduidelijk. De overige 30 procent wordt door het volk gekozen. De arme kiezers zijn te laaggeschoold om een verantwoorde keuze te maken, menen zij.
„Het is een strijd tussen Thailands oude machtselite, die haar privileges niet wil opgeven, en de ’nieuwe’ politici: zakenmensen die vanaf de jaren ’80 steeds meer electorale macht verwierven en willen meegaan met de globalisering", zegt politiek analist Thitinan Pongsudhirak.
Academici zijn het erover eens dat Thaksin misbruik maakte van zijn macht, maar twee jaar na de coup is hij nog niet veroordeeld. Corruptie is altijd sterk verweven geweest met de Thaise politiek. „Het verschil met andere leiders is dat Thaksin iets teruggaf aan zijn kiezers", aldus Thitinan.
In de strijd tussen voor- en tegenstanders van Thaksin en zijn nazaten zijn de gerechtshoven een belangrijke rol gaan spelen. De militairen joegen er na de coup van 2006 in een referendum een nieuwe grondwet doorheen. Die heeft de macht verschoven van gekozen politici naar bureaucraten en rechters.
Een storm van gerechtelijke uitspraken die hieruit voortkomt, heeft in de afgelopen drie maanden onder meer geleid tot het aftreden van twee ministers, de plaatsvervangend PPP-leider en vorige week ex-premier Samak en zijn kabinet. „Er is een enorm gevecht om de macht gaande", aldus politiek analist Chris Baker.
De Thaise koning Bhumibol heeft in het verleden enkele malen ingegrepen om een einde te maken aan een nationale crisis. Hij is het symbool van nationale eenheid en geldt als de hoogste morele autoriteit in het land. De 80-jarige koning had het afgelopen jaar te kampen met gezondheidsproblemen. Wat er met het land gebeurt als hij er niet meer is, hangt als een donkere wolk boven de Thaise politiek.