Frankrijk is sterk afhankelijk van kernenergie, 59 kerncentrales wekken ongeveer 80 procent van de Franse stroom op. In Frankrijk zijn in twee maanden tijd zes incidenten met kerncentrales gemeld. Vier daarvan vonden plaats in de Tricastincentrale in het Zuid-Franse Saint-Paul-Trois-Châteaux, op 40 kilometer van Avignon. Deze centrale is het grootste nucleaire complex ter wereld en is in 1981 in gebruik genomen. Tricastin telt naast een onderzoekscentrum een verrijkingsfabriek, een uraniumsplijtstoffabriek en vier lichtwaterreactoren voor de elektriciteitsproductie, elk van 900 MW.Het eerste incident op het terrein van de Tricastincentrale vindt plaats op 7 juli. Een opslagreservoir met een maximum capaciteit van 30.000 liter loopt over. Daardoor stroomt 18.000 liter vloeistof met uraniumdeeltjes weg naar de naastgelegen riviertjes de Gaffière en de Lauzon. In totaal gaat het om 75 kilo van het zware metaal uranium, dat licht radioactief is.

Het voorval is acht uur later aan de nucleaire waakhond ASN doorgegeven. Nog eens 6 uur later zijn lokale inwoners pas op de hoogte gesteld. De lekkage heeft in Frankrijk grote vragen opgeroepen, vooral het feit dat de exploitant het incident bijna een dag lang kan verzwijgen.

Het departement Vaucluse stelt direct een verbod in op het gebruik van het water uit het gebied.

Het incident met de kerncentrale krijgt van de International Nuclear Event Scale (INES) de laagste kwalificatie. Niveau 1 betekent dat de calamiteit niet schadelijk is voor mensen en het milieu in de omgeving. Alle gebeurtenissen die gevolgen hebben voor de veiligheid van een nucleaire installatie classificeert de INES naar 7 niveaus (1 tot 7). De gebeurtenissen op niveau 1 tot 3 worden beschouwd als incidenten. Gebeurtenissen die niet van belang zijn voor de nucleaire veiligheid heten afwijkingen en worden op niveau 0 geclassificeerd.

In de centrale hadden zich al eerder lekkages voorgedaan, bericht de Franse krant La Provence 10 juli op basis van een rapport. De minister van Milieu, Jean-Louis Borloo, verklaart desgevraagd dat het aantal kleine incidenten vorig jaar met 30 procent is gedaald ten opzichte van 2006.

Van de Franse autoriteiten moet de kerncentrale Tricastin in Zuid-Frankrijk tijdelijk zijn deuren sluiten vanwege de gelekte uraniumhoudende vloeistof. De directeur van de betrokken installatie is ontslagen. De firma Socatri -eigenaar van het complex en een dochteronderneming van het Franse staatsbedrijf Areva- moet van de Franse nucleaire toezichthouder ASN alle activiteiten in de centrale staken en veiligheidsmaatregelen nemen om herhaling te voorkomen.

Ruim een week later (17 juli) gaat het mis in de opwerkingsfabriek in Romans-sur-Isère in het Zuid-Franse departement Drôme. Door een breuk in een ondergrondse leiding stroomt een onbekende hoeveelheid water met licht radioactief uranium weg. Ongeveer honderd werknemers raken besmet. Het grondwater in de omgeving van de centrales wordt onderzocht.

Socatri, eigenaar van het complex, verzekert dat het lek geen gevaar opgeleverd heeft voor de omgeving. Het incident wakkert ook de discussie aan over een oude legerbasis naast de centrale, waar onder de grond kernafval is opgeslagen. Door bodemerosie dreigt het nucleaire materiaal direct in contact te komen met de buitenlucht.

Op 18 juli vindt het derde incident plaats, nu in de centrale van Saint-Alban in de Franse Alpen. Bij een standaardcontrole worden bij vijftien werknemers sporen van radioactief materiaal aangetroffen. Volgens artsen is er geen gevaar voor de gezondheid van de radioactief besmette medewerkers. Er is een onderzoek ingesteld naar de besmettingsbron.

Op 23 juli gaat het weer fout op het terrein van Tricastin. Ongeveer honderd onderhoudsmedewerkers raken licht radioactief besmet en moeten worden geëvacueerd. Ondanks de tijdelijk verhoogde radioactieve straling is de gezondheid van de werknemers -volgens de bedrijfsleiding- niet in gevaar geweest. Deskundigen en tegenstanders van kernenergie reageren echter bezorgd.

Op 5 augustus heeft het volgende voorval plaats op het terrein van Tricastin. Deze keer is de uitstoot van koolstof14-gas (C14) te hoog, meldt ASN. Volgens technicus Jean Girardi is het alarm afgegaan doordat een kleine hoeveelheid radioactiviteit is vrijgekomen. Bij twee personen werden ’uiterst lichte sporen van radioactiviteit’ geconstateerd. Het incident valt opnieuw in categorie 1.

„Volgens de eerste schattingen is de invloed van de uitstoot op het milieu en de bevolking erg laag, minder dan enkele duizendsten van de toegelaten dagelijkse dosis”, aldus ASN. Het is het derde incident op het terrein van Tricastin en het vijfde in Frankrijk. Staatsbedrijf Areva benadrukt echter dat de incidenten „geen gevolgen hebben gehad voor de gezondheid van het personeel en de omwonenden.” Omdat achteraf blijkt dat ook op 4 juli te veel C14 in de lucht terecht is gekomen, legt ASN alle activiteiten waarmee Socatri C14 uitstoot, stil tot eind 2008.

Het zesde incident vond maandag plaats. Opnieuw gaan op het terrein van Tricastin de sirenes af. Tijdens het overladen van reactorbrandstof blijkt dat twee nucleaire brandstofinstallaties zich niet in hun normale positie bevinden. Het werk wordt stilgelegd en het reactorgebouw preventief ontruimd en gesloten.

Uit medisch onderzoek blijkt dat niemand van de 120 medewerkers besmet is geraakt door vrijgekomen uraniumdeeltjes, ook zijn er geen lekken naar buiten toe geconstateerd. EdF verzekert dat „deze gebeurtenis geen enkele invloed heeft op de omgeving en de veiligheid van de installaties.” ASN krijgt opnieuw het advies het incident te classificeren op niveau 1. ASN ziet voorlopig geen aanleiding om de hele centrale stil te leggen.

De Franse journalist Eric Ouzounian -schrijver van het onlangs gepubliceerde boek ”Naar een Frans Tsjernobyl?”- verbaast het aantal incidenten nauwelijks. Hij sprak met een hooggeplaatste ex-medewerker van EdF. „Die man voorziet een ramp als er niet snel iets verandert. De geprivatiseerde EdF is een geldmachine geworden waarbij het enkel draait om winst. Werknemers moeten sneller werken en het niveau van de opleiding daalt. Er wordt slecht werk geleverd. Mijn bron heeft jaren in de top van de EdF gewerkt. Hij is zeer bezorgd over de huidige situatie”, aldus Ouzounian.

Maar de voorzitter van de Franse antikernernergiebeweging, Stéphane L’homme, meent dat de deplorabele staat van de Franse kerncentrales het grootste probleem is en niet zozeer de privatisering van de EdF. L’homme: „De meeste centrales zijn gebouwd in de jaren zestig en zeventig. Ze zijn sterk verouderd en zouden eigenlijk allang stilgelegd moeten worden, maar er is besloten om de levensduur van de centrales te verlengen met tien jaar. En daar betalen we nu de prijs voor. Het aantal incidenten stapelt zich op.”

Ook de recente ontdekking van nog meer uranium in het grondwater bij Tricastin is volgens L’homme een bewijs dat er in het verleden meer is misgegaan. „Over die incidenten is met geen woord gerept. Wij hebben wetenschappelijke bewijzen dat er op veel plaatsen enorm geknoeid is. Bij de kerncentrale Cruas in de Ardeche is een radioactieve modderstroom in het milieu terechtgekomen. En bij Flamanville aan de Franse westkust is de opslag zo slecht geregeld dat het kernafval gewoon in het water ligt.”