Het CIDI organiseerde maandagavond in een zaaltje van de Nieuwe Kerk in Amsterdam een paneldiscussie over veranderingen in de verhouding tussen de Europese Unie (en Nederland) met Israël. De aanleiding daarvoor was de uitgave door het CIDI van het boek ”Israël en ik” ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van de staat Israël. De in Israël woonachtige Nederlandse publicist Bert de Bruin interviewde daarvoor vijftien min of meer bekende Nederlanders, sommigen Jood, anderen niet, over hun relatie met en gedachten over Israël.De discussie spitste zich toe op de groeiende nadruk van veel EU-landen, waaronder Nederland, op de Palestijnen als slachtoffer van het veel machtigere Israël. Panellid Wiersma, lid voor de PvdA van de Commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement, verdedigde de steun van de socialistische fractie van het Europees Parlement voor de Palestijnse zaak door te benadrukken dat hij en de PvdA ook het standpunt hebben dat Israël recht heeft op een bestaan binnen veilige grenzen.

Wiersma: „Israël moet er maar mee leren leven dat het ook kritiek krijgt. Daar komt bij dat Israël de kritiek vanuit de EU serieus moet nemen, want de EU is verreweg de belangrijkste handelspartner van Israël. De EU staat voluit achter het bestaansrecht van Israël. Israël beseft onvoldoende dat dat een belangrijke steun is in zijn conflict met de Palestijnen. Bovendien levert de steun van de VS minder op dan het lijkt, want president Bush heeft de afgelopen jaren veel geroepen, maar hij heeft niets voor elkaar gekregen.”

Volgens commentator Van Baar van HP/De Tijd zijn de kaarten na de aanslagen van al-Qaida op de VS opnieuw geschud. Israël en de VS kropen daarna „nog dichter naar elkaar toe, dan ze voorheen al deden”, omdat beide landen zich in hetzelfde schuitje zouden bevinden. De EU daarentegen zag nieuwe, andere kansen voor de oplossing van het Midden-Oostenconflict. De Arabische staten voelden zich door die 11de september vernederd. De EU verhoogde daarom de druk op Israël om juist nu tot een oplossing te komen.

Van Baar: „De EU steunt sindsdien Israël wel in naam, maar neemt verder zoveel mogelijk een neutrale positie in. Ik vind dat de EU de Palestijnen een te grote plaats geeft, want de Palestijnen slagen er niet eens in zichzelf te besturen.”

Bij de matig verlopende discussie ontstond enige commotie over de eventuele dreiging die uitgaat van Iran, indien Iran de beschikking krijgt over kernbommen. Van Baar ziet geen heil in een eenzijdige actie van Israël tegen mogelijke lanceerinstallaties of kerncentrales van Iran. „Ik twijfel aan het vermogen van Israël om een voldoende harde klap uit te delen aan Iran, zoals zij in het verleden heeft gedaan toen Irak kernwapens ontwikkelde”, zei hij. „Het regime van Irak was destijds een dictatuur met weinig steun onder het volk. Het huidige Iran is een revolutionair regime dat zo’n aanval van Israël onmiddellijk zal gebruiken om via bestaande banden met andere islamitische groeperingen het leven in Israël verschrikkelijk te maken. Bovendien komt Israël alleen te staan als zij een dergelijke aanval eenzijdig uitvoert.”

Wiersma wierp tegen dat andere landen ook wel een kernbom willen hebben, als Iran niet wordt gestopt bij de ontwikkeling ervan. „Ik kan niet leven met Iran als een kernwapenstaat.”

Van Baar wel. „Ik denk dat we het toch als realiteit zullen moeten accepteren. En hoe erg zou het zijn als Iran ook kernbommen heeft? Pakistan en Rusland hebben ook kernwapens, dus waarom Iran niet? Israël bezit toch ook kernbommen? Bovendien geloof ik niet dat kernwapens echt ingezet kunnen worden. Ik verwacht dat Israël het uiteindelijk ook zal accepteren.”

Panellid Nausicaa Marbe is een in Roemenië geboren Jodin die sinds 1982 in Nederland woont en columniste is voor de Volkskrant. Zij maakt zich zorgen over het volgens haar ook in Nederland toenemende antizionisme en antisemitisme. Vooral de hang naar simplificaties in Nederland zou daaraan bijdragen.

Marbe: „Zonder kennis van zaken wijzen allerlei groepen in Nederland erop dat Israël de hoofdschuldige zou zijn in het conflict en het onheil dat de Palestijnen wordt aangedaan. Op Israël is best veel aan te merken en dat mag ook, maar er zijn ook andere feiten. Ook de Palestijnen maken fouten die we niet zonder meer mogen rechtvaardigen door te zeggen dat het zelfverdediging is.”