Verkiezingen VS
De Amerikaanse kiezers gaan vandaag naar de stembus. Wat staat er op het spel? Een overzicht.
SENAAT - In 34 staten kiest de bevolking een nieuwe senator. De stemming is van belang voor de machtsverhouding in de Senaat, die samen met het Huis van Afgevaardigden het Congres vormt, de federale volksvertegenwoordiging. Na de dood vorige week van de Democratische senator Paul Wellstone uit Minnesota zijn de Republikeinen en de Democraten met elk 49 zetels in de Senaat even sterk. De Republikeinen verdedigen twintig zetels, de Democraten veertien.
HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN - Alle 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden staan op het spel, maar eigenlijk is de strijd om nog geen veertig zetels echt spannend. Momenteel zitten er 223 Republikeinen in het Huis, 208 Democraten, is er één onafhankelijke afgevaardigde en zijn er drie lege zetels. De partij die na de verkiezingen minimaal 218 zetels krijgt, heeft het recht de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en van alle commissies aan te wijzen en de agenda te bepalen.
GOUVERNEURS - Zesendertig staten kiezen een nieuwe gouverneur, de hoogste functie binnen een staat. De Republikeinen hebben vandaag in 23 staten het gouverneurschap te verdedigen, de Democraten in elf. Twee staten die een nieuwe gouverneur kiezen, worden momenteel geleid door onafhankelijke politici.
STAATSPARLEMENTEN - De Amerikanen kiezen ook nieuwe staatsparlementen. In een aantal staten zou de machtsverhouding gemakkelijk om kunnen slaan. In 25 staten is daarvoor maar een verschuiving van vier zetels nodig.
WETSVOORSTELLEN - In veertig staten worden de verkiezingen aangegrepen om de kiezers wetsvoorstellen voor te leggen. De voorstellen lopen zeer uiteen. In Nevada mag de kiezer zeggen of hij vindt dat marihuana moet worden gelegaliseerd, in North Carolina en Tennessee gaat het over de legalisering van staatsloterijen en in Oregon over de etikettering van genetisch gemanipuleerde gewassen en vlees. In Colorado en Massachusetts kunnen kiezers bepalen op het tweetalige onderwijs wordt afgeschaft en in Florida kunnen mensen ervoor kiezen gratis peuterklassen op te zetten en de klassen in het basisonderwijs te verkleinen.
OPKOMST - De opkomst zal naar verwachting nog lager uitvallen dan in 1998. Toen ging niet meer dan 36 procent van de kiesgerechtigden stemmen.