Dat pinguïnpopulaties steeds kleiner worden is een duidelijk signaal dat de waterkwaliteit in de zuidelijke oceanen verslechtert, zo beweren de wetenschappers deze maand in een artikel in het tijdschrift Bioscience. „Tegenwoordig zien we de gevolgen van de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde en de vervuiling in de verste uithoeken van de wereld”, schrijft milieubioloog P. Dee Boersma. „We dachten dat veel pinguïns wel veilig zouden zijn, omdat ze zo ver bij mensen vandaan leven. Maar dat is niet zo.”Wetenschappers onderscheiden tussen de zestien en negentien soorten pinguïns. Ongeveer twaalf daarvan zitten volgens Boersma in de problemen. Een klein aantal soorten, zoals de koningspinguïn, die leeft op eilanden ten noorden van Antarctica, neemt in aantal toe.

Volgens de International Union for the Conservation of Nature worden drie pinguïnsoorten bedreigd en zijn zeven soorten kwetsbaar, wat wil zeggen dat zij „grote kans lopen in het wild uit te sterven.” Nog eens twee soorten hebben het label ”bijna bedreigd” gekregen.

Zo’n vijftien jaar geleden golden volgens wetenschappers slechts vijf tot zeven pinguïnsoorten als kwetsbaar.

Pinguïns op de Galapagoseilanden hebben veel hinder van El Niño: doordat het water te warm is geworden, zwemmen de pinguïns steeds verder weg op zoek naar voedsel. Daarbij laten zij vaak hun jongen achter.

De problemen verschillen misschien per plek, maar ze geven een duidelijke boodschap af, vindt Phil Trathan, een vooraanstand pinguïnexpert, die overigens niet bij het onderzoek betrokken was.

Pinguïnkenner Susie Ellis waarschuwt: „Wat pinguïns overkomt, kan een paar jaar later met andere soorten gebeuren, ook met mensen.”

De grootste pinguïnkolonie bevindt zich in Punta Tumbo, Argentinië, maar het aantal broedparen daar is sinds het eind van de jaren zestig gehalveerd, tot 200.000 in 2006. In honderd jaar tijd is het aantal Afrikaanse pinguïns teruggelopen van 1,5 miljoen tot 63.000.

Die teruglopende aantallen hebben uiteenlopende oorzaken. Voor de Adeliepinguïn, die veel van ijs houdt, is de opwarming van westelijk Antarctica een probleem, omdat hij daardoor steeds moeilijker voedsel kan vinden.