Het deed al een paar maanden dienst, maar in september 1992 nam de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Maij-Weggen, één reisinformatienummer voor heel Nederland officieel in gebruik. Een compleet reisadvies van adres naar adres maakt de toegankelijkheid van het openbaar vervoer groter, zo was de filosofie achter -toen nog- 06-9292. Die gedachtegang is na tien jaar ongewijzigd. Woensdag vierde het samenwerkingsverband van openbaar vervoerders in Utrecht het decenniumfeestje.

In het eerste jaar stonden de informatrices 3,4 miljoen keer een beller te woord. Dat aantal groeide via 10 miljoen in 1996 naar waarschijnlijk 20 miljoen in 2002. Daarin zitten dan inmiddels ook de elektronische adviezen via internet, wap en i-mode, gedrieën goed voor ongeveer de helft van de getalsmatige omzet.

Op 1 januari 1997 wijzigt het dan inmiddels vertrouwde 06-9292 in 0900-9292. Vanwege de teruglopende overheidsbijdrage stijgt de prijs van het informatienummer fors, van vier dubbeltjes naar 75 cent per minuut. Het nieuwe tarief veroorzaakt echter geen daling in de vraag naar reisadviezen, integendeel.

Door de verschuiving van telefonisch vragen stellen naar raadpleging van de reisgegevens via internet neemt het aantal callcenters wel zienderogen af. Zo sloot Connexxion begin deze maand nog haar belcentrum in Zaandam. Ook de NS stopte afgelopen jaren met drie van haar vijf callcenters. Arnhem, Den Haag en Tilburg sloten, Hengelo en Utrecht bleven over. De internetsite www.9292ov.nl verstrekt inmiddels dagelijks zo’n 35.000 adviezen. Ruim 98 procent van de bezoekers maakt ook daadwerkelijk de geadviseerde reis, zo blijkt uit onderzoek.

Is er in het openbaar vervoer regelmatig reden tot mopperen, OV-reisinformatie blijkt een gunstige uitzondering op die regel. Op 30 maart 1997 ontvangt OVR voor de eerste keer de Reizigersprijs van reizigersvereniging Rover. Drieënhalf jaar later krijgt het nummer opnieuw een onderscheiding, de Vervoersmanagement Award 2000 in de categorie innovatie. Dat betekent een grote pluim van de zakelijke markt. Afgelopen zomer werd 9292 opnieuw de Rover-Reizigersprijs toegekend.

Op dit moment zijn 31 ov-bedrijven via 9292 aan elkaar gekoppeld. Daartoe behoren veel groten, zoals NS, Arriva, Connexxion, Hermes, GVB, RET, HTM en GVU (de ov-maatschappijen van de vier grote steden), maar ook een hele reeks kleine(re) bedrijven als Noordned, Oad, de rederijen die de Waddeneilanden bedienen, een aantal regionale taxibedrijven, Syntus (Achterhoek) en Transvision (treintaxi).

OVR groeide van reisinformatieleverancier uit tot databankbeheerder en functioneert als softwarehuis, zegt OVR-woordvoerder A. Mijling. In de databank van OVR zitten bijvoorbeeld 10 miljoen treinpasseertijden, 210.000 straten, evenzoveel tram- en metroritten in stads- en streekvervoer, 57.000 haltepalen, tienduizenden gewijzigde treinen per jaar in verband met werkzaamheden en alle busritten voor opgeheven treinen, 8000 afvaarten van veerverbindingen en 16.000 bijzondere punten, zoals zorgcentra, bibliotheken, gemeentehuizen, bungalowparken en begraafplaatsen. Kortom: de reisadviseurs staan zelden met een mond vol tanden. Zelfs op vragen als „Hoeveel strippen zitten er op zo’n 15-strippenkaart?” blijven ze voorkomend en vriendelijk.

Eind november 1998 doet de sprekende computer z’n intrede voor treinreisinformatie. Inmiddels is de techniek alweer zover gevorderd dat -door geavanceerde chiptechniek en twee ontwikkelaars- à la minute verstoringen kunnen worden doorgegeven aan een breed publiek. Dat gebeurt via het goedkopere nummer 0900-1475. Het gewone nummer 9292 kost inmiddels twee (euro)kwartjes per minuut. De sprekende computer -Bram, heet-ie: Bijzonder Reisadvies en Actuele Meldingen- biedt behalve berichten van oponthoud ook 24 uur per dag een treinplanner aan. „Zelfs dialect maakt niet meer uit, Bram is zelflerend”, zegt 9292-directeur H. Ridder. Eind dit jaar moet Bram behalve de reisadviezen van station naar station, ook die van postcode naar postcode aankunnen.

Sinds gisteren kunnen reizigers via sms’jes -tekstberichten op de mobiele telefoon- informatie krijgen over vertragingen die langer duren dan een halfuur. Die service bieden NS en OVR beide aan. OV Reisinformatie dekt het hele openbaar vervoer voor 55 cent per ontvangen bericht, de NS doet het voor 40 cent alleen voor problemen op het spoor. Gebruikers krijgen voorzover mogelijk ook informatie over alternatieve routes.

Gaat de technologie snel, het rechtstreekse contact tussen beller en adviseur zal nooit verdwijnen, verzekert OVR. Dat dat soms leuke lokale situaties oplevert, bewijst een voorbeeld van het callcenter Groningen. Klant: „Ik wil graag van Surhuisterveen naar Opende.” Reisadviseur: „Waar wilt u instappen?” Klant: „Bij de slager.” Reisadviseur: „Heeft u ook een straatnaam?” Klant: „Nee, hij heeft een halte voor de deur.”

Of deze: „Weet u of ze bij de Wizzl in Nijverdal ook slagroom verkopen? Ik krijg vanavond onverwacht visite.”