„Vijandelijke strijders VS niet vogelvrij”
Verdachten die gevangen worden gehouden op de Amerikaanse basis Guantanamo Bay in Cuba, hebben het grondwettelijk recht om hun detentie aan te vechten in federale rechtbanken.
Met deze beslissing verwierp het hoogste rechtscollege van de VS donderdag met vijf tegen vier stemmen voor de derde maal het beleid van president Bush ten aanzien van zogeheten ”vijandelijke strijders”.Het hof achtte de Military Commissionwet van 2006, die federale rechtbanken het recht ontzegt zich te bemoeien met Guantanamodossiers, „in strijd met de grondwet.” Dit is zowel juridisch als politiek een ernstige nederlaag voor de regering-Bush, die ervan uitgaat dat zogeheten vijandelijke strijders geen enkel recht hebben om hun detentie of hun potentiële straf aan te vechten.
De beslissing van het hooggerechtshof was bijzonder onwelkom voor de regering-Bush, omdat het rechtscollege sinds het aantreden van deze regering is versterkt met twee Conservatieve rechters. Dit betekent concreet dat Guantanamogevangenen nu hun detentie en hun omstreden berechting door militaire tribunalen zullen aanvechten in federale rechtbanken.
„Dit is een enorme nederlaag voor de regering-Bush, die er tot nu toe van uit ging dat Guantanamogevangenen geen rechten hadden”, aldus professor Eric Freedman van de Hofstra-universiteit in New York. In een reactie op de beslissing van het hooggerechtshof zei president Bush donderdag in Rome dat hij het parlement zal vragen om de wetgeving betreffende Guantanamogevangenen „aan te passen.” Daar is weinig kans op, gezien het feit dat Bush’ Republikeinse partijgenoten geen meerderheid meer hebben in de volksvertegenwoordiging.
Volgens minister van Justitie Michael Mukasey is de beslissing van het hooggerechtshof niet van invloed op de berechting door militaire tribunalen van Guantanamogevangenen. „Volgens deze beslissing hebben Guantanamogevangenen het recht om hun detentie aan te vechten, maar niet hun berechting”, aldus Mukasey donderdag. Critici van het Bush-beleid waren sceptischer. „Het wetteloze beleid van de regering-Bush is met deze beslissing voor de derde achtereenvolgende maal onderuit gehaald. Dit is een overwinning van het recht, hoe krap de beslissing van het hooggerechtshof ook was”, aldus Steve Shapiro van de burgerrechtenbeweging ACLU (American Civil Liberties Union).
