Proces tegen vermeend lid al-Qaida begonnen
Voor een rechtbank in Hamburg is dinsdag het proces begonnen tegen een Marokkaanse student die ervan verdacht wordt de vliegtuigkapers van 11 september 2001 bij de uitvoering van hun plannen te hebben geholpen.
De 28-jarige Mounir El Motassadeq is aangeklaagd wegens lidmaatschap van een terroristische organisatie en medeplichtigheid aan moord op meer dan 3100 mensen. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld worden.
Zelf ontkende El Motassadeq dinsdag schuldig te zijn. Hij kende de Hamburgse kapers wel en woonde zelfs in één appartement met hoofdverdachte Mohammed Atta. „Maar onze gesprekken gingen nooit daarover”, zei El-Motassadek, doelend op de aanslagen van 11 september.
El Motassadeq gaf tegenover de rechter wel toe enige tijd in een trainingskamp in Afghanistan te hebben doorgebracht, terwijl hij eerder ontkend had ooit in Afghanistan te zijn geweest. Hij zou echter pas na zijn „basistraining” hebben vernomen dat Osama bin Laden verantwoordelijk was voor het kamp en dat deze daar regelmatig kwam. Volgens El Motassadeqs advocaten bewijst zijn reis naar Afghanistan bovendien niets, omdat duizenden mensen de trainingskampen bezoeken en daardoor niet meteen terroristen zijn.
De verdachte vertelde verder over zijn eerste ontmoeting met vliegtuigkaper Mohammed Atta in 1996 in Hamburg. Hij zou met hem gesprekken hebben gevoerd over geloof en politiek en over onderwerpen als de situatie in de Palestijnse gebieden en in Tsjetsjenië. Atta zou daarbij hebben aangekondigd dat hij naar Tsjetsjenië wilde afreizen om daar aan de zijde van de rebellen te vechten.
Volgens de aanklagers heeft El Motassadeq de terreurcel waarvan ook de latere vliegtuigkapers Atta, Marwan al-Shehhi en Ziad Jarrah deel uitmaakten logistieke ondersteuning gegeven. Nadat zij in 2000 uit Hamburg waren vertrokken om vlieglessen te nemen in Florida zou hij geld naar al-Shehhi hebben overgemaakt.
El Motassadeq heeft de contacten met leden van de Hamburgse cel eerder al toegegeven, maar zei toen niet te hebben geweten van hun plannen. Hij was door al-Shehhi gemachtigd om van diens bankrekening gas en water, huur en collegegeld te betalen, maar heeft volgens zijn advocaten nooit geld overgemaakt naar de Verenigde Staten.
El Motassadeq is de eerste verdachte die buiten de Verenigde Staten in verband met de aanslagen van 11 september terechtstaat. Hij werd twee maanden na de aanslagen aangehouden. Dinsdag kreeg hij de aanklacht (89 pagina’s) voorgelezen. De aanklagers zeggen 87 mappen vol bewijsmateriaal te hebben. De vijf rechters willen 160 getuigen oproepen.
Het gerechtsgebouw is onder meer beveiligd met metaaldetectors, extra dikke stalen deuren en kogelwerend glas voor de publieke tribune. Straten in de buurt zijn afgezet. De Marokkaan werd het gebouw binnengebracht via een tunnel. Het proces duurt vermoedelijk tot eind januari. De verdachte kan levenslang krijgen.
Op de eerste procesdag antwoordde El Motassadeq in bijna perfect Duits rustig en uitgebreid op de vragen van de aanklagers. Hij benadrukte dat „problemen niet kunnen worden opgelost door geweld.” Voor hem betekent jihad vooral „inspanning” en niet alleen „heilige oorlog.” Zo ziet hij zijn studie in Hamburg als een „inspanning” voor zijn land.