Staatssecretaris Nicolaï (Europese Zaken) heeft deze opvatting dinsdag nog eens verdedigd tijdens beraad van de EU-ministers van Buitenlandse Zaken in Luxemburg. De bewindspersonen waren bijeen om voorbereidingen te treffen voor de top van de regeringsleiders later deze week in Brussel. Het lukte echter niet dichter bij een oplossing te komen voor de verschillen van mening.

Nederland stelt zich op aan de zijde van Duitsland. Ook Groot-Brittannië en Zweden dringen aan op een afspraak over hervormingen in de landbouwpolitiek. De betrokken regeringen vrezen dat anders de uitbreiding van de Unie te duur uitpakt. Met name Frankrijk, dat sterk profiteert van het huidige beleid, voelt er echter weinig voor over deze kwestie thans iets vast te leggen.

Premier Balkenende en minister De Hoop Scheffer gingen dinsdag voor overleg op bezoek in Londen en Parijs. Het offensief dat zij hebben ingezet om de Nederlandse zorgen rond de beoogde expansie van de EU onder de aandacht te brengen, begint volgens hen vruchten af te werpen.

President Chirac toonde begrip voor de stellingname van de landen die geconfronteerd worden met hoge afdrachten aan de gemeenschappelijke kas, verklaarde Balkenende bij het verlaten van het Elysée. „Het was een constructief gesprek waarbij geen blokkade is opgeworpen tegen een discussie over modernisering van het landbouwbeleid”, aldus de premier.

President Chirac en de Duitse bondskanselier Schröder zullen donderdag, voorafgaande aan het overleg met de collega’s, nog proberen samen een uitweg te vinden. Eerdere pogingen daartoe tussen de beide grootmachten leverden geen resultaat op. Duitse diplomaten houden er rekening mee dat er meer tijd nodig is om een compromis te bereiken. Zij sluiten niet uit dat er begin november een extra top zal worden ingelast.

De besprekingen in Brussel moeten resulteren in een mandaat voor de afrondende onderhandelingen met de tien kandidaat-leden die in 2004 zullen toetreden. Denemarken, dat momenteel het roulerend voorzitterschap van de EU bekleedt, waarschuwt dat bij het uitblijven van een akkoord aan het eind van deze week, de uitbreidingsplannen vertraging zullen ondervinden.