Voor aanname van het voorstel had een meerderheid van de kantons en een meerderheid van de kiezers voor moeten stemmen. Het voorstel was bedoeld om een arrest van het hooggerechtshof terug te draaien, dat de praktijk in sommige Zwitserse gemeenten om de kiezers over aanvragen voor het staatsburgerschap te laten beslissen verbood.De Zwitserse president Pascal Couchepin was blij met de uitslag. Volgens hem hebben de Zwitsers duidelijk gezegd: „Wij willen geen vreemdelingenhaat en wij willen dat directe democratie fundamentele rechten respecteert.” Minister van Justitie Eveline Widmer-Schlumpf zei dat de Zwitsers hebben vastgehouden aan het beginsel van non-discriminatie. „Wij zorgen ervoor dat wij alleen mensen naturaliseren die voldoende kennis hebben van één nationale taal en die onze basiswaarden en rechtsorde in acht nemen.” Alleen in het centraal gelegen kanton Schwyz stemde een meerderheid voor het voorstel.

Van de 7,5 miljoen inwoners van Zwitserland is meer dan 20 procent buitenlander, een van de hoogste percentages in Europa. Per jaar vraagt slechts 1 procent van de buitenlanders het Zwitserse staatsburgerschap aan. De afgelopen jaren is er vooral een toestroom geweest van Duitsers en andere Europeanen die er nauwelijks belang bij hebben om van paspoort te veranderen.

Elk Zwitsers kanton beslist zelf welke procedure wordt gevolgd bij naturalisatie. Aanvragers van het Zwitserse staatsburgerschap moeten minstens twaalf jaar in het land woonachtig zijn. Aanvragers kunnen bij een afwijzing bij het hooggerechtshof in beroep gaan als ze menen dat er sprake is van discriminatie of een andere schending van grondrechten.

Als het nationalistische initiatief was aangenomen, zouden lokale gemeenschappen weer kunnen beslissen welke naturalisatiekandidaten wel of niet in aanmerking komen voor het staatsburgerschap, zonder de mogelijkheid om tegen een afwijzing in beroep te gaan. Het federale tribunaal verbood deze praktijk vijf jaar geleden, nadat kiezers in het stadje Emmen de aanvragen van 48 Oost-Europese en Turkse kandidaten hadden afgewezen, hoewel ze door de lokale autoriteiten als goede burgers waren beoordeeld. De aanvragen van acht Italianen werden wel gehonoreerd. Vijf voormalige Joegoslaven stapten daarop naar het hooggerechtshof. Dit meende dat de afgewezen aanvragers op grond van etnische of religieuze afkomst waren gediscrimineerd. Bovendien oordeelde het hof dat de aanvragers het recht hebben te weten waarom hun aanvraag wordt afgewezen, wat bij een volksstemming onmogelijk is.